لی جون؛ موسس شیائومی، استیو جابز چینی‌ها

«به نظرم اگر استیو جابز در چین به دنیا می‌آمد هیچ‌وقت موفق نمی‌شد؛ جابز یک کمال‌گرای تمام‌عیار بود، درحالی‌که فرهنگ چینی بر میانه‌روی استوار است.» این‌ها سخنان «لی جون» (Lei Jun) بنیان‌گذار شرکت «شیائومی» (Xiaomi) و  یکی از بزرگ‌ترین کارآفرینان چینی است که توانسته با شناخت صحیح از جامعه‌ی کشورش، نام خود را تا عرصه‌ی جهانی و در میان بزرگان دره‌ی سیلیکون مطرح کند. در ادامه با زندگی‌نامه‌ی این کارآفرین چینی همراه دیجی‌کالا مگ باشید.

‌      ‌

«لی جون» در ۱۶ام دسامبر ۱۹۶۹ در شهر شیانتائوی استان هوبِی چین به دنیا آمد. دوران تحصیلش را طبق روال معمول گذراند و نهایتا در ۱۹۸۷ از دبیرستان میان‌یانگ دیپلم گرفت. تحصیلات‌اش را در «دانشگاه ووهان» (Wuhan University) و در رشته‌ی علوم رایانه پی‌گرفت؛ درسش خیلی خوب بود و توانست دو ساله درس‌های دوره‌ی لیسانس را تمام کند. البته از دو سال باقی‌مانده دانشگاه نهایت استفاده را کرد و به برنامه‌نویسی رایانه مشغول شد. به‌علاوه در این مدت با کسانی آشنا شد که همگی بعدا مدیران برترین شرکت‌های چین شدند. لی بالاخره مدرک لیسانس خود را پس از چهار سال در ۱۹۹۱ دریافت کرد. بعد از فراغت از تحصیل راهی بازار کار شد؛ شرکت «کینگ‌سافت» (Kingsoft) او را به عنوان مهندس استخدام کرد. لی از روز اول با اشتیاق سر کار حاضر شد و پله‌های ترقی را یکی پس از دیگری پیمود تا سرانجام در ۱۹۹۸ به ریاست کینگ‌سافت رسید.

کمی بعد در سال ۲۰۰۰ میلادی به تقلید از آمازون یک وبگاه فروش کتاب راه انداخت و نامش را «جویو» (Joyo) گذاشت. کار و بار جویو گرفت و توانست در جامعه‌ی چین جای خود را باز کند. در ۲۰۰۴ شرکت آمازون که سخت دنبال راهی برای ورود به بازار میلیاردی این کشور می‌گشت تصمیم گرفت به‌جای ورود مستقیم، با خرید Joyo و استفاده از تجارت بومی، فعالیت خود را شروع کند. آمازون در آن سال برای خرید این وبگاه ۷۵ میلیون دلار پرداخت.

لی در ۲۰ دسامبر ۲۰۰۷ از ریاست شرکت کینگ‌سافت استعفا داد. اعلام شد که او به بیماری‌ای دچار شده و این اقدام برای سلامتی‌اش الزامی بوده. به هر حال احتمالا هدف از این استعفا، استراحت و کاهش اضطراب کار نبود چراکه چند ماه بعد در vancl.com و UCWEB سرمایه‌گذاری کرد؛ کمی بعد هم ریاست هیات مدیره‌ی UCWEB را بر عهده گرفت. UCWEB‌ همان شرکتی است که مرورگرهای وب UC Browser را ارایه می‌دهد.

فعالیت لی جون در UCWEB ادامه پیدا کرد تا در ۶ آوریل ۲۰۱۰ شرکت شیائومی را با هدف تولید تلفن‌های هوشمند، اپ‌های موبایل و دیگر لوازم مصرفی الکترونیک تاسیس کرد. او این شرکت را به همراه ۸ نفر دیگر بنا گذاشت و برای شروع از یک هولدینگ سرمایه‌گذاری در سنگاپور، دو شرکت سرمایه‌گذاری چینی و نیز شرکت آمریکایی «کوالکام» (Qualcomm) تامین سرمایه کرد. چند ماه بعد هم از رابط کاربری مبتنی بر اندروید خود موسوم به MIUI پرده برداشت.

شیائومی به معنای «ارزن» است و شاید علت این انتخاب ارزش بالای این دانه با وجود اندازه‌ی کوچکش و وجه تسمیه‌ی آن با قطعات الکترونیک باشد. خود لی گفته او دوست دارد شرکت متبوع‌اش به‌جای نگاه کمال‌گرا در ابعاد کلان، روی پیشرفت چیزهای کوچک تمرکز کند. به‌علاوه عبارت MI سر نام دو عبارت Mobile Internet و Mission Impossible هم هست.

اولین تلفن شیائومی (Mi 1) در آگوست ۲۰۱۱ روانه‌ی بازار چین شد. روند پیشرفت این شرکت تحت مدیریت لی جون ادامه داشت تا در سال ۲۰۱۴ یک میلیارد دلار دیگر سرمایه جذب کردند تا ارزش آن در این سال به ۴۵ میلیارد دلار برسد و به عنوان یکی از ثروتمندترین شرکت‌های سهامی خاص جهان شناخته شود.

لی راز موفقیت برند شیائومی را در حفظ کیفیت خوب در کنار قیمت بسیار اقتصادی می‌داند. او معتقد است شرکت‌هایی مانند سامسونگ و اپل با لحاظ کردن حاشیه‌ی سود بالا روی محصولات‌شان در حق مصرف‌کنندگان اجحاف می‌کنند. لی با ادامه‌ی همین روند بالاخره توانست بر سلطه‌ی سامسونگ بر بازار موبایل چین خاتمه دهد. البته همان‌طور که گفته شد شیائومی به جز موبایل، در زمینه‌های دیگری مانند لوازم جانبی، محصولات خانه‌ی هوشمند و حتی ویدیوی آنلاین هم فعالیت می‌کند.

لی جون در یک مصاحبه گفته: «وقتی در کینگ‌سافت بودم به مدیران واحد تحقیق و توسعه شرکت‌های موتورولا و نوکیا [که در آن موقع سر پا بودند] چند مورد از نقاط ضعف شرکت‌هایشان را گوش‌زد کردم ولی هیچ‌کدام توجه نکردند و اهمیتی به حرف‌هایم ندادند. همان موقع تصمیم گرفتم اگر روزی شرکت موبایل خودم را راه بیندازم حتما از بازخوردها و نقدها استقبال کنم، تا آن‌جا که ممکن است آن‌ها را به کار بگیرم و ظرف یک هفته جواب‌شان را بدهم.»

لی بعد از راه‌اندازی شیائومی دست به سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای در شرکت‌های نوپای چینی زد. هم‌چنان سهام خود در شرکت‌های Lakala و VANCL را حفظ کرد و در شبکه‌ی اجتماعی YY که در زمینه‌ی استریم ویدیو فعالیت دارد سهام‌دار شد.

با شروع سال ۲۰۱۱ در ۲۰ شرکت دیگر سرمایه‌گذاری کرد. کمی بعد شرکت سرمایه‌گذاری Shunwei Capital را برای اهداف این‌چنینی راه‌اندازی کرد تا در انواع شرکت‌های تجارت الکترونیک، شبکه‌ی اجتماعی و صنایع موبایل وارد شود. لی در ۲۹ آگوست ۲۰۱۱ دوباره به کینگ‌سافت بازگشت و این بار در سمت مدیر اجرایی در آن‌جا مشغول شد.

پس از سرمایه‌گذاری در اکثر صنایع فناوری تصمیم گرفت به حوزه‌های دیگر هم ورود پیدا کند. در سال ۲۰۱۵ در شرکت Ya Jia Hui سرمایه‌گذاری کرد. این شرکت در زمینه‌ی لوازم آرایشی-بهداشتی و مراقبت از پوست فعالیت می‌کند. از قرار معلوم لی هنوز قصد ادامه دادن به این رویه دارد و طبق برنامه‌اش، شخصا یا از طریق شرکت شیائومی در ۱۰۰ شرکت دیگر هم سهام‌دار خواهد شد.

شیائومی تحت مدیریت او از یک شرکت کوچک چینی، خیلی زود به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بین‌المللی تبدیل شد. این شرکت پا را از تلفن همراه فراتر گذاشته؛ تلویزیون، پهپاد، ابزارهای سلامت و خیلی محصولات الکترونیک دیگر، حالا در سبد محصولات این شرکت قرار دارد.

تاکنون فعالیت‌های لی جون مورد تمجید نهادهای مختلف بوده و جوایز زیادی برای او به همراه داشته. در سال‌های ۱۹۹۹، ۲۰۰۰ و ۲۰۰۲ به عنوان یکی از ده چهره‌ی برتر IT در چین شناخته شد. در سال ۲۰۰۵ چهره‌ی برتر گیمینگ شد و در ۲۰۱۲ در میان رهبران برتر تجارت چین جای گرفت. مجله‌ی فورچن (Fortune) او را در فهرست ۱۱ تاجر قدرتمند آسیا قرار داد و مجله‌ی فوربز (Forbes) آسیا به عنوان  تاجر سال انتخابش کرد. در حال حاضر هنوز بیش از ۷۷ درصد از سهام شیائومی را در اختیار دارد و طبق اعلام فوربز، لی جون تا سال ۲۰۱۶ با ۹٬۸ میلیارد دلار دارایی در جمع ۵۰ میلیاردر بزرگ دنیا قرار گرفته است.

‌   ‌‌‌‌

به نظر شما اعتماد به نفس کارآفرینان بزرگ از کجا سرچشمه می‌گیرد؟ چه می‌شود که یک لیسانسه‌ی ساده تا جایی خودش را بالا می‌بیند که به‌راحتی در مورد عمل‌کرد شرکت‌های بزرگ جهانی اظهار نظر و نقد می‌کند؟ حتما می‌دانید که شیائومی [لااقل فعلا] قصد راه‌اندازی فروشگاه فیزیکی ندارد و بازاریابی و فروش خود را آنلاین انجام می‌دهد؛ به نظر شما این موضوع در افزایش فروش این شرکت چه تاثیری داشته است؟

‌‌     ‌

شبکه‌های اجتماعی لی جون، موسس شیائومی:

توییتر

فیسبوک

‌‌