با عملکرد شمع خودرو و زمان تعویض آن آشنا شوید
اگر با ساز و کار موتورهای درون‌سوز آشنایی داشته باشید، حتما می‌دانید که انرژی این موتورها از طریق مشتعل شدن مخلوط سوخت و هوا تامین می‌شود. برای انجام عمل اشتعال این مخلوط به جرقه نیاز داریم و برای تولید جرقه نیز به شمع نیاز است. بنابراین شمع‌ها یکی از مهم‌ترین قطعات در موتورهای درون‌سوز هستند و همانند بسیاری از قطعات دیگر، شمع خودرو نیز در فواصل معینی نیاز به سرویس یا تعویض دارد. در این نوشتار با شمع خودرو و زمان تعویض آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
وظیفه شمع خودرو
همان‌طور که در مقدمه گفته شد، شمع خودرو وظیفه مشتعل کردن مخلوط سوخت و هوا از طریق یک جرقه را دارد. بنابراین در صورتی که اشتعال به درستی صورت گیرد و تمام مخلوط هوا و سوخت به انرژی تبدیل شود، موتور عملکرد صحیحی از خود بر جای می‌گذارد. در غیر این‌صورت شاهد سوختن ناقص مخلوط سوخت و هوا هستیم که علاوه بر ایجاد آسیب در موتور، موجب افزایش آلودگی هوا نیز می‌شود.
چرا شمع خودرو نیاز به تعویض پیدا می‌کند؟
شمع خودرو برای ایجاد جرقه از الکترود استفاده می‌کند. طبیعی است که این الکترودها پس از مدتی تمام می‌شوند و شمع نیاز به تعویض پیدا می‌کند. از سوی دیگر به واسطه اشتعال مخلوط سوخت و هوا، فرآورده‌هایی همچون دوده تولید می‌شوند که در بلندمدت بر روی الکترودهای شمع خودرو رسوب می‌کنند. در مواردی نیز شکستن قسمت چینی روی شمع مانع از عملکرد صحیح آن می‌شود.
تمامی این موارد نشان‌دهنده آن هستند که شمع خودرو یک قطعه مصرفی است و در فواصل معینی می‌بایست تعویض گردد. این عدد به طور معمول در دفترچه راهنما خودرو یا وب‌سایت سازنده خودرو درج شده است. به طور معمول هر ۵۰ هزار کیلومتر شمع‌ها باید تعویض شوند اما برخی نمونه‌ها با عمر بیشتر و در حدود ۹۰ هزار کیلومتر نیز در بازار دیده می‌شوند.
نشانه‌های خرابی شمع
شمع خودرو قطعه‌ای نیست که به طور مستقیم قابل مشاهده باشد، از این رو هنگام بازرسی آن لازم است تا اندکی دست‌هایتان کثیف شود. به طور معمول خرابی شمع خودرو نشانه‌های محسوسی دارد که به شما فرا رسیدن زمان تعویض این قطعه را هشدار می‌دهد. این علائم عبارتند از: کاهش قابل توجه قدرت موتور، افزایش مصرف سوخت، سختی استارت خوردن موتور و یا از کار افتادن یکی از سیلندرها.
تعویض یا ترمیم؟
همان‌طور که گفته شد پس از حدود ۵۰ هزار کیلومتر یا با بروز برخی نشانه‌ها، نیاز است تا با مراجعه به یک مرکز تعمیرگاهی، نسبت به تعویض شمع خودرو اقدام نمائید. با این وجود نباید شمع‌ها را در مدت فعالیت به حال خود رها کرد و بهتر است پس از هر ۲۰ هزار کیلومتر، شمع‌ها را مورد بررسی قرار دهید.
گاهی اوقات به واسطه رسوب دوده یا سایر مشکلات، فاصله ناخواسته‌ای بین الکترودهای شمع ایجاد می‌شود که حاصل آن عدم توانایی شمع در ایجاد جرقه است. در این مواقع با استفاده از روش خاصی که فیلرگیری شمع نام دارد، فاصله ایجاد شده مابین الکترودها رفع می‌شود تا این قطعه بتواند مدت زمان بیشتری به فعالیت مفید خود ادامه دهد.
