فناوریهایی که از برنامه آپولو به زندگی مردم راه پیدا کردند
انجام ماموریت بزرگی همچون سفر به ماه، آن هم در دههی ۱۹۶۰ میلادی، نیازمند توسعهی تکنولوژیهایی بود که در آن زمان در دسترس نبودند. بسیاری از مسائل ناشناخته بود. متخصصان حتی نمیدانستند در زمان فرود سفینه بر سطح ماه و برخورد پایهها با خاک ماه چه اتفاقی خواهد افتاد. از این جهت شاید برنامه آپولو را بتوان سختترین ماموریت فضایی تاریخ دانست.
با این حال با تلاش چهارصد هزار نفر برنامه آپولو به نتیجه رسید و در طول این برنامهی فضایی ۱۲ نفر بر سطح ماه فرود آمدند. متخصصان برای رسیدن به این موفقیت بزرگ از پس چالشهای بزرگی برآمدند. فناوریهایی ابداع شد که تا آن زمان مشابه آنها وجود نداشت. فناوریهایی که برخی از آنها به زندگی روزمره ما نیز راه پیدا کردهاند.
کنترل پرواز دیجیتال
کنترل پرواز دیجیتال تا زمان انجام برنامه آپولو چیزی ناشناخته بود. زمانی که برنامه آپولو آغاز شد خلبانها هواپیما را به صورت مکانیکی کنترل میکردند. شاید اکنون عجیب به نظر برسد اما در آن زمان کابلها و میلههایی به بخشها و ابزارهای مختلف هواپیما متصل بودند و با کمک آنها کنترل هواپیما انجام میشد.
اما ناسا برای کاهش خطاهای انسانی و افزایش دقت هدایت پرواز تصمیم گرفت تا روش دیگری را برای این کار طراحی کند. این سیستم دستورات ورودی خلبان را به سیگنالهای الکتریکی تبدیل و آنها را به کامپیوتر هدایت آپولو منتقل میکرد. علاوه بر دستورات خلبان اطلاعاتی نیز از سنسورهای مختلف به کامپیوتر میرسید. در نهایت کامپیوتر با پردازش اطلاعات راه رسیدن به خروجی مورد نظر را پیدا میکرد. با کمک این سیستم دیجیتال کامپیوتر میتوانست از نرمافزارهای پیجیده و حجم زیادی از اطلاعات برای رسیدن به نتیجه بهتر بهره بگیرد.
پس از برنامه آپولو ناسا و شرکتهای دیگر سالها تلاش کردند تا با بهینهسازی این سیستم از آن در هواپیماها استفاده کنند. سیستمی که امروزه به اتفاقی رایج و عادی تبدیل شده و حتی به خودروها نیز راه پیدا کرده است. به طور مثال در سیستم کروز کنترل خودرو نیز از این فناوری استفاده میشود.
سلامت غذا
مسمومیت غذایی یک فضانورد در برنامه مهمی مانند آپولو میتوانست یکی از عجیبترین و تلخترین اتفاقات ممکن باشد. ناسا برای جلوگیری کامل از این اتفاق تلاش زیادی کرد. متخصصان باید مطمئن میشدند که غذای فضانوردان به هیچ عنوان باعث مسمومیت یا بیماری آنها نخواهد شد.
ناسا برای این کار از شرکت Pillsbury کمک گرفت. با درخواست ناسا این شرکت روشهایی را برای کنترل کیفیت غذا در نظر گرفت که تا پیش از آن استفاده نمیشد. شرکت Pillsbury علاوه بر کنترل محصولات غذایی سیستمی را طراحی کرد تا با کمک آن کیفیت تمام مراحل تهیه غذا کنترل شود؛ از مواد اولیه گرفته تا افرادی که در تهیه غذا نقش داشتند.
این سیستم برای برنامه آپولو طراحی شده بود اما پس از آن دولت آمریکا از شرکتهای تهیهی مواد غذایی، مثل گوشت، غذاهای دریایی و آبمیوه، خواست تا برای کنترل کیفیت محصولاتشان از این روش استفاده کنند. روشهای جدیدتری که بر پایهی روش مورد استفاده در برنامه آپولو طراحی شدهاند نیز امروزه در صنعت غذا به کمک متخصصان کنترل کیفیت میآیند.
این دو مورد از مهمترین دستاوردهای برنامه آپولو بودند که از یک سفر فضایی به زندگی روزمره مردم راه پیدا کردند. ساخت سمعکهایی با قابلیت شارژ مجدد و سیستمهای محافظت ساختمان و سازه از زلزله نیز بر پایهی فناوریهایی توسعه پیدا کردهاند که استارت اولیهی آنها در برنامه آپولو صورت گرفته است.
سرریزهای فناوری فضایی خواه ناخواه وارد زندگی ما میشوند. بدون شک مردم جهان بخشی از زندگی فناورانهی امروز خود را مدیون برنامههای فضایی هستند.
عکس کاور: باز آلدرین در حال قدم زدن در ماه.
Credits: NASA