ساختن برای ماندگاری

بنیانگذاران دیجی‌کالا از پروژه‌ای می‌گویند که یک پرسش دارد، چطور می‌توانیم کسب‌وکارمان را به یک سازمان ماندگار تبدیل کنیم؟

• فشار شرایط سخت اقتصادی هر روز بر مردم بیشتر می‌شود؛ مدیران دیجی‌کالا چه برنامه‌هایی برای رساندن کالا با قیمت متعادل به دست مشتریان دارند و اصولا چقدر در این زمینه می‌توانند دخیل باشند؟

شرایط سخت اقتصادی قابل درک است و همه از جمله دیجی‌کالا از چنین شرایطی آسیب می‌بینند. شرایط هم برای مردم و هم برای کسب‌وکارها دشوار است و همانطور که ملاحظه می‌کنید بعضی از کسب‌وکارها یا تعطیل کرده‌اند و یا فعالیت‌های خود را بسیار محدود کرده اند. برای اینکه دیجی‌کالا را برای این شرایط سخت مهیا کنیم مجبور به تصمیمات دشواری از جمله تعدیل ۱۷۵ نفر از نیروها شدیم و پروژه‌‌ی ‌Build to Last یا «ساختن برای ماندگاری» را آغاز کردیم. در سال گذشته زنجیره‌ی تأمین پرفروش‌ترین گروه محصولی دیجی‌کالا، یعنی گوشی‌های همراه، دچار اختلال شد و چندین ماه هیچ فروشی در این گروه محصولی نداشتیم و این اواخر هم بسیار محدود بود.

دیجی‌کالا به عنوان یک خرده‌فروش (Retailer) و پلتفرمی مارکت‌پلیس (Marketplace) که در آن ۱۵هزار فروشنده از سراسر کشور کالاهای خود را عرضه می‌کنند، بیشتر آیینه‌ای از وضعیت بازار و اقتصاد کشور است. واقعیت این است که وضعیت قیمت در دیجی‌کالا هم مانند سایر بخش‌ها تابع وضعیت اقتصاد کلان کشور است. در تلاطم‌ها قیمت‌ها در دیجی‌کالا هم متلاطم می‌شود. وقتی عرضه‌ی کالایی در کشور با مشکل مواجه می‌شود و یا واردات آن محدود یا متوقف می‌شود طبعا در دیجی‌کالا هم آن کالا موجود نخواهد بود.

اگرچه، دیجی‌کالا واردکننده یا تولیدکننده‌ی کالا نیست و نقشی در قیمت‌گذاری کالاها ندارد اما در راستای مهم‌ترین ارزش خود، مشتری محوری، نظارت بر قیمت‌گذاری فروشندگان مارکت‌پلیس را یکی از وظایف اصلی خود می‌داند. ابزارهای مختلفی را برای نظارت بر قیمت یک میلیون و دویست‌هزار تنوع کالایی توسعه دادیم و جزئیات آن را در بیانیه‌ای مطبوعاتی به مردم گزارش دادیم.

علاوه بر این‌ها ماهیت مارکت‌پلیس ضد انحصار است و باعث کاهش واسطه و دسترسی مستقیم تولیدکننده به مصرف‌کننده‌ی نهایی می‌شود. این امر هم متعاقبا منجر به رقابتی شدن قیمت‌ها می‌شود. امروز در پلتفرم مارکت‌پلیس محصولاتی در دیجی‌کالا موجود است که بیشتر از ۲۰ فروشنده آن را عرضه می‌کنند و فروشنده‌ای که کمترین قیمت و بهترین خدمات را عرضه می‌کند به عنوان فروشنده‌ی اول پیشنهاد می‌شود. چنین سازوکاری به طور طبیعی منجر به تعادل قیمت می‌شود و نکته‌ی مهم دیگر آن است که مردم دورترین نقاط کشور به همان قیمتی دسترسی دارند که در تهران و دیگر شهرهای بزرگ در دسترس است و چنین سازوکار عادلانه‌ای شاید فقط در بستر آنلاین ممکن باشد.

• بامیلو را رقیب شما می‌دانستند. الان از بازار کنار رفته است؛ بازار بدون رقیب موجب یکه‌تازی دیجی کالا خواهد شد یا چهره محجوب و مردمی‌ بیشتری به خود خواهد گرفت؟

از این خبر متأسف شدیم. تعطیل شدن کسب‌وکارها خبر خوبی برای هیچکس نیست و این موضوع را نشانه‌ی خوبی برای اقتصاد و به خصوص اکوسیستم استارت‌آپی کشور نمی‌دانیم. رقابت موجب رشد کسب‌وکارها و در نتیجه‌ی آن توسعه‌ی اقتصادی کشورها خواهد شد. تجربه‌ی جهانی به ما می‌گوید که برای رشد، هیچ راهی جز رقابت وجود ندارد.

تلاش کردیم که با توسعه‌ی مارکت پلیس دیجی‌کالا را بیشتر از همیشه مردمی کنیم. ۱۵ هزار فروشنده‌ی دیجی‌کالا از سراسر کشور، شرکای تجاری دیجی‌کالا هستند. از بزرگترین تولیدکنندگان و برندهای ایرانی تا هنرمندی که در جنوب بلوچستان حصیر می‌بافد و در مارکت‌پلیس دیجی کالا مستقیم آن را به دست مصرف‌کننده‌ی نهایی می‌رساند، امروز شریک دیجی‌کالاست. در اسفندماه ۹۷ میزبان برترین برندهای ایرانی حوزه‌ی FMCG کشور بودیم و رسما اعلام کردیم که تمام ظرفیت‌های ایجاد شده در اختیار آن‌ها برای تقویت برندهای ایرانی قرار دارد. در تمامی بخش‌ها همین سیاست را دنبال می‌کنیم و تلاش می‌کنیم دیجی‌کالا یک برند ملی قابل افتخار به معنای واقعی آن باشد.

• آیا مردم می‌توانند مطمئن باشند که در سال ۹۸، قیمت‌های ارائه شده روی دیجی کالا واقعی است و کیفیت کالاها هم تضمین شده است؟ مردم با خیال راحت از دیجی کالا خرید کنند؟

مشتری محوری اصل اول دیجی‌کالاست. تجربه‌ی خوشایند از خرید، که شامل قیمت عادلانه، کیفیت محصول، خدمات پس از فروش مناسب و … هدف شکل‌گیری دیجی‌کالا بود و در طول ۱۲ سال گذشته تمام تلاش‌مان برای ارتقای این تجربه بود. پروژه‌های بزرگی برای رقابتی‌تر شدن قیمت‌ها، مقابله باکالای غیر اصل، بهبود فرآیندهای ارسال و تحویل، پاسخگو بودن به مشتری و  … انجام شده و همین حالا در دست انجام است. برای بسیاری از آن‌ها به دانش و تجارب روز دنیا نیاز داشتیم که آن‌ها را وارد کشور کردیم و بسیاری از تکنولوژی‌های روز دنیا را در کشور توسعه دادیم. ۲۵۰۰ نفر از پرتلاش‌ترین و با استعدادترین جوانان این کشور در بخش‌های مختلف، هر روز با همین هدف مشغول فعالیت‌اند. همه‌ی این ها برای این است که به قول شما مردم با خیال راحت از دیجی‌کالا خرید کنند. به عنوان بنیان‌گذاران دیجی‌کالا این تضمین را می‌دهیم که تا زمانی که دیجی‌کالا وجود دارد به این اصول پایبندیم.

• به عنوان انتقال تجربه بفرمایید که شرکت‌ها و استارت آپ‌ها در شرایط بحرانی چه تدبیری را در پیش بگیرند که از این مراحل عبور کنند؟ به لحاظ مدیریت هزینه، مدیریت تیم، مدیریت منابع انسانی، مدیریت بحران‌هایی مانند آنچه دیجی کالا از سمت مشتری با آن مواجه شد و …

تجربه‌ی دیجی‌کالا در این بخش پروژه‌ی Build to Last  یا «ساختن برای ماندگاری» بود. در واقع سوال اصلی این پروژه این بود که چطور می‌توانیم دیجی‌کالا را به یک سازمان ماندگار تبدیل کنیم که حتی در شرایط بحرانی هم ارزش آفرین باشد و علاوه بر ماندگاری خود، به حل بحران‌ها هم کمک کند. محورهای اصلی این پروژه شامل: تمرکز بر مشتری، تمرکز بر بهره‌وری، تمرکز بر پروژه‌های مهم و اساسی کسب و‌کار و پرهیز از عدم تمرکز تیم‌ها، انسجام تیمی، کشف فرصتهای هم‌افزایی و پرهیز از دوباره‌کاری و اتلاف منابع کسب‌وکار در رقابت‌های بی‌مورد بود.