راهنمای خرید بازی فکری (نوروز ۹۷)
منچ، مار و پله، دومینو، بازیهای کارتی، پازل و… از بازیهای قدیمی هستند که همهی ما بزرگترها هنوز هم آنها را دوست داریم و در مهمانیهایمان با آنها سرگرم میشویم. در گذشته ما به فواید این بازیها توجه نداشتیم؛ فقط از بازی لذت میبردیم و ساعتها وقتمان را با جیغ و هیاهو و رقابت در کنار هم میگذراندیم. البته نتایج مفید این بازیهای متعدد را هم کسب میکردیم. امروزه همهچیز را خیلی بابرنامه و هدفمند در اختیار بچه قرار میدهند. ما اینجا جمع نشدیم که ببینیم کدام روش درست است، بلکه آمدیم بگوییم، آهای بزرگترها و کوچکترها! اگر دوست دارید بازی فکری کنید، بیایید تا ما چند بازی خوب به شما معرفی کنیم.
اول از همه باید بگوییم که بازیهای فکری فقط برای بچهها نیست. بزرگترها هم باید بازی کنند. این بازیها به شما کمک میکنند تا مغزتان را ورزش دهید. همانطور که بدن سالم به ورزش نیاز دارد، یک مغز فعال و پویا هم باید ورزش کند. هنگامیکه ذهنتان را فعال نگه میدارید، درواقع به ارتباط بین سلولهای عصبی کمک میکنید. تحقیقات نشان دادهاند هنگامیکه ذهن شما مشغول فعالیت است، کمتر دچار آلزایمر یا زوال مغز میشوید؛ بنابراین تا میتوانید بازی کنید. میتوانیم بازیها را به دو دستهی بازیهای فکری و ساختنی تقسیم کنیم. بازیهای فکری خود به چند دسته تقسیم میشوند:
- بازیهای کارتی
- بازیهای معمایی
- بازیهای تختهای
- بازیهایی که مهارت و سرعت عکسالعمل را افزایش میدهند
- بازیهای تست هوش و حافظه
بازیهای ساختنی هم خود به چند دستهی لگو و ساختمانسازی، مدلسازی، ساختنیهای مغناطیسی و شنبازی تقسیم میشوند. آن چیزی که در این طیف گستردهی بازیها بسیار مهم است، کیفیت ساخت آنهاست؛ چون هنگام استفاده از محصولات بیکیفیت، فرد خسته میشود و دیگر به بازی با آنها تمایل ندارد. ابتکار و خلاقیت از جمله موارد بسیار مهم در جذب افراد به بازیهاست.
معرفی انواع بازی فکری
بازیهای کارتی: به آن دسته از بازیها گفته میشوند که معمولا دو یا چند نفر در کنار هم شروع به بازی میکنند. بعضی از این بازیها میتوانند به شما اطلاعات عمومی جالب بدهند. همچون کارتبازی که در دوران کودکی ما رایج بود و موضوعات متنوعی داشت. اما گروهی از این بازیها فقط برای سرگرمی هستند. در بازیهای کارتی، معمولا هیجان، قدرت پیشبینی و حدسزدن و سرعتعمل برای تصمیمهای استراتژیک بسیار مهم است. شرکتهای Gigamic ،Play Go و Hasbro از بهترین برندهایی هستند که توانستهاند در این زمینه محصولات باکیفیت با موضوعات متنوع تولید کنند.
بازیهای معمایی: بازیهایی که شما باید یک معما را حل کنید. نمونههای بسیار موفق و باکیفیت این بازیها را شرکتهای «Smart Game» ،«Gigamic» و «Hasbro» تولید کردهاند. این بازیها در افزایش هوش و مهارتهای منطقی کودکان، پروش دقت و سرعتعمل، مهارت یادگیری و پرورش قدرت هوش فضایی در کودکان و بزرگترها بسیار مؤثرند.
بازیهای تختهای: به بازیهایی گفته میشود که روی یک سطح از پیش طراحیشده انجام میشوند. مهرهها روی این بازیها طبق یک قانون مشخص حرکت میکنند. بازیهایی همچون شطرنج، تختهنرد، منچ و… در این گروه قرار میگیرد. این بازیها کمک میکنند تا هر دو نیمکرهی مغز پرورش یابند. از طرف دیگر میتوانید با تمرکز، برای تکتک مهرههایتان تصمیم بگیرید. این بازیها وسیلهای مناسب برای جلوگیری از آلزایمر هستند. شرکتهای «Noris» و «Gigamic» محصولات باکیفیتی را در این زمینه عرضه کردهاند.
بازیهایی که مهارت و سرعت را افزایش میدهند: «بازی فکری جنگا» نمونهای بسیار جالب از این دسته است. این بازیها به شما کمک میکنند تا ضمن بررسی موقعیت، سریع تصمیم گرفته و درست عمل کنید. همچنین مهارت دستان را افزایش میدهند و از طرف دیگر کمک میکنند فرد با تمرکز کامل تصمیم بگیرد. محصولات شرکت «Hasbro» محصولات باکیفیتی هستند. در این زمینه، ساخت جورچینهای متنوع و مدلسازی هم بسیار مؤثر است.
بازیهای معمایی و تست هوش: همچون بازیهای شرکت «Smart Game» و «Gigamic» که ضمن بازی با آنها باید معمای بازی را حل کرد. این بازیها فقط یک پاسخ درست دارند و باعث پافشاری و اصرار بازیکن در حل آن میشوند. بازیهای معماگونه را میتوان به دو صورت انفرادی و گروهی انجام داد.
معرفی انواع بازهای مدلسازی و ساختنی
مدلسازی: این بازیها به شما و کودکان کمک میکنند تا ذهنی خلاق و شکوفا داشته باشید. محصولات شرکت «Geomag» با خاصیت مغناطیسی کار کرده و به بازیکنان کمک میکنند تا اشکال هندسی متنوعی بسازند. این مجموعه، محصولات متنوعی برای بزرگسالان و کوچکترها دارد و گزینهای بسیار مفید برای تقویت مهارتهای دستی کودکان است.
بازیهای ساختنی: این بازیها بسیار متنوع هستند و ساخت تکههای پازل، اتصال بلوکهای رنگی اسباببازی یا ساخت عروسکهای متنوع، ماکت هواپیما، ماشین و… را دربرمیگیرند. در این گروه، فرد میتواند با کمک تکههای کوچک و بزرگ اشکال مختلفی بسازد. این مجموعه به علت تنوع محصولاتش، گزینهی مناسبی برای کودکان باسلیقه است. در این سری، محصولات جدیدی هم برای بزرگسالان وجود دارد که میتوانید براساس سلیقهی خود از میان آنها انتخاب کنید. از نمونهی محصولات باکیفیت میتوان به اسباببازیهای شرکت «Cobi »، «Sluban» و «Revell» اشاره کرد که ضمن بازی، باعث افزایش خلاقیت و تمرکز در فرد میشوند.
پازل: در این سری میتوان در مورد پازلها بهصورت جداگانه صحبت کرد. بازی جورچین اولین بار در انگلستان در قرن ۱۷ میلادی توسط «جان اسپیلزبری» ارائه شد. او برای آموزش نقشهی جهان از پازل استفاده کرد و بدینصورت جغرافیا را به شاگردانش آموخت. همهی ما بزرگترها هنوز هم جورچین درستکردن را بسیار دوست داریم. در گذشته جورچینها فقط دوبعدی بودند؛ ولی امروزه، مدل سهبعدی این بازی دوستداشتنی هم به بازار آمده که آن را جذابتر کرده است. در انتخاب جورچینها باید به کیفیت ساخت سازندهی آن توجه کرد. زیرا استفاده از محصولات بیکیفیت، بازیکن را بهشدت کلافه میکند. این بازی در افزایش تمرکز بسیار مفید است. کارشناسان و روانشناسان کودک بر استفاده از جورچین بهعنوان بازی بسیار تأکید میکنند. این بازی ابزاری بسیار کارآمد در افزایش دقت و تمرکز و پرورش قدرت تکلم در کودکان و بزرگترهاست. چیدن قطعات، باعث هماهنگی میان چشم و دست میشود. این بازی باعث افزایش مهارت حل مسئله و فعالیت هر دو نیمکرهی مغز بهطور همزمان میشود. شرکتهای متنوعی شروع به ساخت جورچینها کردهاند؛ اما محصولات آلمانی شرکت «Ravensburger» و «Educa» از گزینههای بسیار مناسب در این زمینه هستند. در محصولات Ravensburger به علت فناوری Soft Click تکههای جورچین بهراحتی در کنار یکدیگر قرار میگیرند.
محصولات Educa هم یک خاصیت ویژه دارند. پس از اتمام ساخت جورچین، با چسب و قلممو روی پازل میکشند که این امر باعث جلای کار شده و از طرف دیگر تکهها از یکدیگر جدا نمیشوند.
پازلهای سهبعدی بهصورت برجسته هستند و معمولا برای کودکان بزرگتر یا نوجوانان مناسباند. نمونههای جالبی از آن وجود دارد که نمونهی پایین یکی از گزینههای جذاب در این زمینه است.
با وجود تنوع بازیهای فکری و ساختنی، بازیهای دیجیتالی و رایانهای گوی رقابت را از این بازیها ربودهاند؛ اما امروزه با توجه به نتایج نهچندان جالب افراط در بازیهای دیجیتالی، دوباره خانوادهها به سمتوسوی این بازیهای مفید کشیده شدهاند و دوست دارند کودکانشان ساعاتی از بازیهای رایانهای دور باشند. از طرف دیگر با توجه به مدرنشدن جامعه و دورشدن خانوادهها و دوستان از یکدیگر، بازیهایی همچون مجموعه بازیهای فکری یا پازلها باعث نزدیکی افراد به یکدیگر شدهاند.