احتمال وجود درههای عمیق زیر یخهای قطب جنوب
نقشهبرداریهای ماهوارهای که اخیرا در جنوبگان انجام شده، نشان میدهد که احتمالا درههای بزرگ و عمیقی زیر یخهای جنوبگان نهفته باشد.
علایم وجود این درهها در ظاهر سطح سفید این قاره و بیشتر در منطقهای به نام پرنسس الیزابت دیده شده است. این منطقه عمدتا ناشناخته باقیمانده، چرا که محققان در آنجا زیاد کاوش نکردهاند. این درههای پر پیچ و خم احتمالا بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر طول دارند و در بعضی نقاط هم عمق آنها به یک کیلومتر میرسد. این ابعاد حتی از ابعاد «گرند کنیون» (Grand Canyon)، بزرگترین دره در آمریکا بزرگتر هستند. در حال حاضر، نقشهبرداریهایی برای تایید همین موضوع در دست انجام است.
دکتر استوارت جیمیسون (Stewart Jamieson) از دانشگاه دورهام بریتانیا میگوید: “ما میدانیم که ظاهر سطح یخی به شکل عوارض زمینشناختی زیر آن بستگی دارد. چرا که یخ روی عوارض زمینشناختی شناور است. وقتی ما دادههای ماهواره مربوط به منطقهی پرنسس الیزابت را بررسی میکنیم، خطوطی در سطح یخ میبینیم که به نظر ما از وجود یک سامانهی درهای خبر میدهند.”
یکی از دلایل پنهان ماندن این درهها از چشم دانشمندان این است که دادههای علمی بسیار کمی دربارهی یخسار این منطقه وجود دارد. جیمیسون میگوید: “این منطقهی زمین از بریتانیا بزرگتر است، اما ما هیچ اطلاعاتی از پدیدههای زیر یخ نداریم. در واقع بستر جنوبگان از سطح مریخ ناشناختهتر است.”
محققان معتقدند که این شکاف عمیق توسط جریان آب شکل گرفته است، حتی قبل از این که یسخار روی آن شکل بگیرد.
در حال حاضر تیمهایی بینالمللی متشکل از دانشمندان آمریکایی، بریتانیایی، استرالیایی، چینی و دیگر کشورها با استفاده از حسگرهایی صوتی، مساحت عظیمی از یخ را مورد مطالعه قرار میدهند. وقتی مطالعات آنها تمام شود محققان درک جامعی از عوارض زمینشناختی در اعماق منطقهی یخی پرنسس الیزابت به دست خواهند آورد. دانش در این زمینه اهمیت زیادی دارد چرا که به درک بهتر از واکنش این قاره در جهانی که گرمتر میشود، منجر خواهد شد.