جنگل ابر؛ اقیانوسی رویایی در دل جنگل
جنگل ابر شاهرود یکی از زیباترین و دیدنی‌ترین مناطق ایران است که در ۴۵ کیلومتری شمال شاهرود در استان سمنان قرار دارد.
جنگل ابر که در مسیر شاهرود به آزادشهر و در نزدیکی روستایی به نام ابر قرار گرفته است، تا آزادشهر در استان گرگان امتداد پیدا می‌کند.
در واقع این جنگل‌ها مرز میان مناطق نیمه‌بیابانی استان سمنان و جنگل‌های انبوه استان گرگان هستند؛ جایی که گویی آسمان و زمین به یکدیگر می‌رسند و از لابه‌لای درختان سربه‌فلک کشیده، می‌توان اقیانوسی از ابرها را مشاهده کرد.
جنگل ابر با ۳۵ هزار هکتار مساحت، منطقه‌ای پهناور است که به دلیل شرایط خاص اقلیمی، فضایی خاص و عجیب را به وجود آورده.
وجود گونه‌های گیاهی خاص که قدمت برخی از آن‌ها به هزاران سال می‌رسد، پایین بودن دما حتی در ماه‌های گرم سال، ارتفاع زیاد جنگل از سطح دریا و پوشش گیاهی ویژه، باعث شده تا این منطقه از دیگر مناطق جنگلی کشورمان متفاوت باشد.
جنگل ابر کجاست
جنگل ابر به لحاظ جغرافیایی در مسیر شاهرود به آزادشهر قرار گرفته است. در این منطقه روستایی هم به نام ابر قرار دارد که فاصله‌ای ۱۲ کیلومتری با این جنگل دارد.
برای سفر به این منطقه از تهران می‌توان دو مسیر را انتخاب کرد. اگر طرفدار مسیرهای کوتاه‌تر هستید از سمت اسلامشهر- ورامین به طرف سمنان حرکت کنید. بعد از شاهرود با طی مسافت حدود ۵۰ کیلومتر به جنگل ابر می‌رسید.
اما مسیر طولانی‌تر سرسبزتر است. در این مسیر ابتدا باید از سمت جاده‌ی دماوند-فیروزکوه به طرف قائم‌شهر حرکت کنید. بعد از نکا، بهشهر، گلوگاه، کردکوی، گرگان و در نهایت علی‌آباد کتول به جنگل ابر می‌رسید.
برای عزیمت از تهران از طریق جاده‌ی فیروزکوه بیشتر از ۷ ساعت راه در پیش دارید، اما از جاده‌ی اسلامشهر-ورامین تنها حدود ۶ ساعت طول می‌کشد تا به جنگل ابر برسید.
ویژگی‌های جنگل ابر شاهرود
قدمت جنگل ابر به دوره‌ی سوم زمین‌شناسی می‌رسد و جزو جنگل‌های هیرکانی به شمار می‌رود. در این جنگل می‌توان گونه‌های مختلف گیاهی از جمله گیلاس وحشی، راش، بارانک، بلوط، سرخدار، توسکا، نمدار و نارون را یافت.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این جنگل که باعث شده به یکی از مناطق خاص ایران و حتی جهان تبدیل شود، قرارگیری آن در محل برخورد سه اقلیم خاص جنوب و غرب آسیاست. جنگل ابر در محل برخورد ناحیه‌ی پرفشار جریان‌های سرد و خشک، ناحیه پرفشار گرم و بیابانی و جریان مرطوب و معتدل قرار گرفته است. همین تضاد باعث شده تا با منطقه‌ای خاص و منحصربه‌فرد روبه‌رو باشیم.
با توجه به اقلیم خاص این منطقه، حتی در ماه‌های گرم سال هم هوا در این منطقه خنک است و می‌توان تجربه‌ی بی‌نظیری از فضایی رویایی در دل کوه و جنگل و انبوهی از ابرها داشت.
این منطقه بالغ بر ۳۵ هزار هکتار مساحت دارد و ارتفاع آن از سطح دریا در نقاطی به ۸۰۰ متر و در برخی نقاط به ۲۹۰۰ متر هم می‌رسد.
در منطقه‌ی زیبای جنگل ابر دو آبشار هم با نام‌های آلوچال و شرشر وجود دارد. مسیر آبشار شرشر طولانی و صعب‌العبور است و فقط کوهنوردان حرفه‌ای می‌توانند در این مسیر تردد کنند. آبشار شرشر تا آلوچال ۶۴ کیلومتر فاصله دارد. تنها راه رسیدن به آبشار آلوچال از مسیر جنگل و به شکل پیاده است.
برای رسیدن به این منطقه باید از سمت روستای ابر وارد جاده‌ی خاکی شوید و بعد از گذر از روستای شیرین آباد و رسیدن به کوه رستم به سمت دالان بهشت حرکت کنید تا بعد از یک ساعت پیاده‌روی به آبشار آلوچال ابر برسید.
بد نیست بدانید که در این منطقه اقسام گونه‌های حیوانی از جمله خرس، گرگ، پلنگ، روباه و شاهین هم یافت می‌شود.
دیدنی‌های منطقه
اگر تصمیم دارید به جنگل ابر سفر کنید، علاوه بر این جنگل زیبا و فوق‌العاده می‌توانید از جاذبه‌های منطقه مثل موزهی شاهرود، مجموعه‌ی بایزید بسطامی، آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی، مدرسه‌ی شاهرخیه، فرحزاد تاش و چشمه‌ی هفت رنگ مُجن دیدن کنید.
در موزهی شاهرود می‌توان اشیایی سنگی و استخوانی با قدمتی حدود هفت هزار سال یافت که همه‌ی این آثار مربوط به تپه‌ی باستانی سنگ چخماق هستند. از دیگر جاذبه‌های این موزه نمایش خوراک، پوشاک، مراسم و آیین‌های منطقه است.
آرامگاه بایزید بسطامی هم از جمله بخش‌های دیدنی مسیر جنگل ابر است که در شهر بسطام ، واقع در ۶ کیلومتری شهر شاهرود قرار دارد و شامل مسجد و چندین بناست.
عکس از alaedin
یکی دیگر از جاذبه‌های منطقه‌ی جنگل ابر، آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی است که در ۲۴ کیلومتری شاهرود واقع شده. اگرچه مسجد بنا شده در جوار این آرامگاه از بین رفته، اما هنوز یکی از محراب‌های آن باقی‌مانده که دارای گچبری‌های بسیار زیبایی است.
مدرسه‌ی شاهرخیه هم یکی از بناهای تاریخی مربوط به دوره‌ی تیموریان است.
همچنین منطقه‌ای که با نام فرحزاد تاش و چشمه‌ی هفت رنگ معروف است در ۲۵ کیلومتری بخش شمالی شاهرود قرار گرفته و به خاطر مزارع و باغ‌های سرسبز و نیز چشمه‌ی هفت رنگ آن از جاهای دیدنی استان سمنان به شمار می‌رود. این منطقه دارای چشمه‌های گوناگونی است که به دلیل وجود مواد معدنی مثل گوگرد و جیوه رنگارنگ دیده می‌شوند و به چشمه‌های هفت رنگ شهرت دارند.
زمان مناسب برای سفر به جنگل ابر شاهرود
جنگل ابر شاهرود اگرچه به ابرهای همیشگی‌اش معروف است اما گاهی هم پیش می‌آید که اثری از ابرها نیست. با این حال معمولا در تمام طول سال می‌توان ابرهای زیبا را در این منطقه دید. اگر قصد سفر و اقامت در این منطقه را دارند، بیشتر توصیه می‌شود که در نیمه‌ی اول سال یعنی از اردیبهشت ماه تا اوایل مهرماه به این منطقه سفر کنید. حتی در فصول گرم سال هم هوای این منطقه نسبتا خنک است. در فصل‌های سرد دمای هوای منطقه نسبت به سایر مناطق کمتر و امکان اقامت در منطقه سخت و گاهی غیرممکن است.
میانگین دمای جنگل ابر در شش ماه ابتدایی سال به حدود ۲۰ درجه‌ی سانتیگراد می‌رسد. نیمه‌های شب تا دم صبح هوا سردتر می‌شود و کمترین دما در این دوره حدود ۶ درجه‌ی سانتیگراد است.
اقامت در جنگل ابر سمنان
جنگل ابر از جمله مکان‌هایی است که تنها و بدون راهنما نمی‌توان برای سفرهای چند روزه به آن رفت. بنابراین اگر قصد اقامت در این جنگل را دارید حتما همراه کسانی به اینجا سفر کنید که منطقه را بشناسند. راه دیگر همراه شدن با تورهای جنگل ابر شاهرود است که اجازه می‌دهد از سفر دسته‌جمعی لذت ببرید.
برای اقامت در جنگل حتما باید چادر بزنید و وسایل مورد نیاز برای کمپ مثل کیسه‌خواب، وسایل گرمایشی، ابزارهای آشپزی و… را همراه داشته باشید.
اگر اهل اقامت در چادر و کمپ زدن نیستید می‌توانید در روستای ابر، خانه‌های روستایی اجاره کنید و شب را آنجا بمانید یا در هتل‌های شهرستان شاهرود اقامت کنید.
تفریحات جنگل ابر
برای سفر به جنگل ابر اغلب تورهایی برگزار می‌شود که فقط بر اساس یک فعالیت خاص مانند دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی یا کوهنوردی برنامه‌ریزی شده‌اند.
یکی از تفریحات محبوب این منطقه دوچرخه‌سواری است که به دوچرخه‌ی کوهستان و تجهیزات خاص نیاز دارد. دوچرخه‌سوای در این منطقه قطعا تجربه‌ی بی‌نظیری را برای مسافران رقم خواهد زد، ولی باید همراه با افراد آشنا به منطقه صورت گیرد.
بیشتر بخوانید:
راهنمای خرید دوچرخه
اما برای عاشقان عکاسی، این منطقه بهشتی سرشار از مناظر بکر و فوق‌العاده است. در هر زمان از روز می‌توان سوژه‌ای دل‌انگیز در میان انبوهی از درختان غرق در اقیانوس ابر را شکار و تصویری بی‌نظیر خلق کرد.
عکاسی از طبیعت و پرندگان در این جنگل رویایی تجربه‌ای خارق‌العاده را برای مسافران رقم می‌زند.
وسایل مورد نیاز برای سفر به جنگل ابر
اگر قصد اقامت چند روزه دارید همراه خود مواد خوراکی لازم برای سفر را به جنگل ببرید. می‌توانید این وسایل را از شاهرود یا بسطام بخرید.
برای به راه انداختن آتش در جنگل چوب خشک وجود ندارد و باید همراه خود زغال یا چوب خشک داشته باشید.
آب آشامیدنی در جنگل ابر وجود ندارد و لازم است با خود بطری آب ببرید.
البته در فصل‌های بهار و تابستان معمولا فروشگاه‌های موقتی دایر می‌شود که می‌توان برخی از اقلام مورد نیاز را از این طریق فراهم کرد. همچنین ایستگاه‌های هلال احمر و تیم‌های تجسس هم در برخی از فصول سال در این منطقه وجود دارند.
از دیگر مواردی که لازم است حتما همراه داشته باشید، کیسه‌خواب، چراغ‌قوه، کفش و لباس مناسب و گرم است. شب‌ها هوا سرد می‌شود و لازم است حتما لباس گرم همراه داشته باشید.
باید بدانید که گوشی موبایل در این منطقه آنتن نمی‌دهد و امکان استفاده از تلفن همراه برای ارتباط وجود ندارد. بنابراین همراه داشتن قطب‌نما و دستگاه‌های GPS لازم است.
نکاتی که باید به آن‌ها توجه کنید
همانطور که در این مقاله اشاره کردیم در این منطقه گونه‌های مختلف جانوری از جمله جانوران وحشی مثل خرس، پلنگ و گرگ وجود دارد؛ بنابراین برای اقامت چند روزه در این جنگل حتما به همراه راهنمایی که مسیر را بشناسد به جنگل ابر سفر کنید.
برای اقامت شبانه حتما آتش روشن کنید که حیوانات را از شما دور نگه دارد. اگر قصد به راه انداختن آتش برای درست کردن کباب را دارید، سعی کنید تا پیش از تاریک شدن هوا بساط خوراکی را جمع کنید، چرا که بوی گوشت و خون حیوانات وحشی را به سمتتان می‌کشاند. حتما زباله‌های غذا را هم از روی زمین جمع کنید.
اگر قصد سفر یک روزه به این منطقه دارید سعی کنید تا پیش از تاریک شدن هوا جنگل را ترک کنید، چرا که به دلیل مه‌آلود بودن هوا امکان گم کردن مسیر وجود دارد.
برای گشت‌وگذار و پیاده‌روی در جنگل بهتر است با راهنما اقدام به حرکت کنید، چرا که به دلیل ابری و مه‌آلود بودن هوا، در کنار آبشار یا دره‌ها امکان سقوط وجود دارد.
بیشتر بخوانید:
مازیچال؛ دهکده‌ای بر فراز اقیانوس ابرها
لطفا به وقت طبیعت‌گردی، حتما نکات زیر را رعایت کنید:
- حتما کیسههای زباله بزرگ به همراه داشته باشید و به معنی واقعی، نه چیزی از طبیعت بردارید و نه چیزی در آن برجای بگذارید. اگر همه‌ی مردم بخواهند چنین کاری بکنند از طبیعت چیزی باقی نمی‌ماند. (همانطور که خیلی مکان‌ها تا الان تخریب شده‌اند.)
- زباله‌هایی مثل پوست میوه، پوست تخمه و زباله‌های تجزیه‌پذیر دیگر، همچنان زباله هستند و نباید در طبیعت جا گذاشته شوند. تصور کنید تعداد زیادی گردشگر زباله‌های ارگانیک خود را در طبیعت رها کنند. طبیعت در کوتاه مدت ظرفیت بازیافت این همه زباله‌ی ارگانیک را ندارد.
- به هنگام پیمایش در طبیعت یا کمپینگ، در صورت امکان حتما کیسههای پلاستیکی بزرگ همراه داشته باشید و سعی کنید در مسیری که می‌روید زباله‌ها را از روی زمین جمع‌آوری کنید. اگر همه این کار را بکنند، به شکل چشمگیری شاهد کم شدن زباله‌ها در طبیعت خواهیم بود.
- لطفا در طبیعت سکوت را رعایت کنید و آرامش مکان طبیعی را با بلند کردن صدای موسیقی و برگزاری جشن و میهمانی به هم نزنید. این احترام به اکوسیستم و البته گردشگران دیگری است که برای لذت بردن از سکوت به طبیعت سفر کرده‌اند.
- لطفا در گروه‌های خیلی بزرگ سفر نکنید. برای رفتن به طبیعت یک گروه دوستی در دو یا سه ماشین کافیست، ورود یکباره‌ی جمعیت بزرگ به مکان طبیعی سرعت تخریب را بیشتر می‌کند.
- لطفا به هنگام کمپ زدن و اطراق شبانه در طبیعت، آرامش محل را با نورهای قوی و موسیقی بلند برهم نزنید. روشنایی کمپ و سر و صدا را حداقل نگه دارید و به طبیعت و به دیگر گردشگران احترام بگذارید.
- لطفا تا جایی که ممکن است در طبیعت آتش روشن نکنید. اگر این کار را کردید، کنترل شده، کوچک و با مصرف حداقل مقدار هیزم باشد. حتما به هنگام ترک کردن کمپ، با آب کافی از خاموش شدن کامل آتش اطمینان حاصل کنید.
- لطفا هرجا مرتع سرسبز و زیبایی دیدید با ماشین از وسط آن رد نشوید. اساسا لازم نیست همیشه چشم‌اندازهای زیبا را پیاده یا با ماشین فتح کنیم! خیلی اوقات از دور تماشا کردن و عکس گرفتن لذت بیشتری دارد.
- لطفا به خصوص وقتی جاده شلوغ است، درست رانندگی کنید. لازم نیست همیشه تخت گاز برانیم، لازم نیست دائما در تلاش برای سبقت گرفتن از ماشین جلویی باشیم و لازم نیست هرسال اثبات کنیم که بعد از رانندگان تانزانیا، لیبی، مالاوی و جمهوری دموکراتیک کنگو، بدترین رانندگان جهان هستیم! (اصلاح این یکی که دیگر دست خودمان است…)
