توسل به مرجعیت کاذب (Appeal to False Authority) | مغلطه به زبان آدمیزاد (۳۶)
تعریف: مغلطه توسل به مرجعیت کاذب موقعی پیش می‌آید که گوینده از بیانات یک مرجع برای تقویت استدلالش استفاده کند، ولی آن مرجع در زمینه‌ی موضوع موردبحث و حقایق مربوط به آن اعتبار و صلاحیت نداشته باشد. اگر طرف بحث اعتباری را که مرجع کاذب به ادعای مطرح‌شده بخشیده بپذیرد، او نیز مرتکب مغلطه شده است.
معادل انگلیسی: Appeal to False Authority
معادل‌های جایگزین: توسل به مرجعیت فاقد صلاحیت
الگوی منطقی:
طبق گفته‌ی شخص ۱ (که هیچ صلاحیتی برای ارائه‌ی نظر درباره‌ی صحیح بودن Y ندارد) Y صحیح است.
بنابراین Y صحیح است.
طبق گفته‌ی شخص ۱ (که هیچ صلاحیتی برای ارائه‌ی نظر درباره‌ی صحیح بودن Y ندارد) Y صحیح است.
بنابراین احتمال بیشتری دارد که Y صحیح باشد.
مثال ۱:
معلم کلاس پنجمم گفته بود که اگر پسر رقصیدن یاد بگیره، دخترا یه دل نه صد دل عاشقش می‌شن. `برای همین اگه می‌خوای دخترا عاشقت بشن، رقصیدن یاد بگیر.
توضیح: حتی اگر معلم کلاس پنجم گوینده متخصص روابط رمانتیک بود، نظر او درباره‌ی علایق دخترها در بدترین حالت گمانه‌زنی بی‌پایه و اساس و در بهترین حالت بیانیه‌ای به‌شدت وابسته به موقعیت است. به عبارت دیگر، معلم در زمینه‌ی رقصیدن تخصص دارد، نه روان‌شناسی جذب جنس مخالف.
مثال ۲:
پاپ به من گفت که کشیش‌ها می‌تونن نان و شراب رو به گوشت و خون عیسی تبدیل کنن. امکان نداره پاپ دروغ بگه. بنابراین کشیش‌ها واقعاً می‌تونن چنین کاری انجام بدن.
توضیح: شاید پاپ به ادعایی که کرده اعتقاد داشته باشد؛ شاید پاپ آدم دروغگویی نباشد؛ ولی پاپ در زمینه‌ی تبدیل شدن نان و شراب به گوشت و خون عیسی هیچ مرجعیتی ندارد. مگر عیسی چقدر گوشت و خون دارد که بخواهد به این همه آدم بدهد؟
راهنمایی: حواستان به خطای تایید خود (Confirmation Bias) باشد. شاید خواسته‌ی شما این باشد که فرد موردنظرتان مرجعی معتبر درباره‌ی موضوع موردبحث به حساب بیاید و این خواسته‌یتان ممکن است باعث شود فقط دنبال اطلاعاتی بروید که در راستای تایید این خواسته باشد و اطلاعات متناقض را نادیده بگیرید.
منابع:
Hume, D. (2004). An Enquiry Concerning Human Understanding. Courier Corporation.
پ.ن.:
کاربری در سایت پرسیده: «اگر شخصی از قدرت خود برای انجام کاری سوءاستفاده کند، مرتکب چنین مغلطه‌ای شده است؟
به‌عنوان مثال:
شخص ۱: من پیشنهاد شما رو رد کردم.
شخص ۲: می‌تونم بپرسم چرا؟
شخص ۳: من قدرت کافی برای تایید پیشنهادهای مهم رو ندارم، ولی این قدرت رد کردنشون رو چرا.»
بو بنت در پاسخ می‌گوید: «این مثال با این مغلطه یکسان نیست. ممکن است شخص ۱ راستش را گفته باشد. البته امکان دروغ گفتنش هم هست، ولی در این مثال خطایی در استدلال اتفاق نیفتاده است. »
ترجمه‌ای از:
