بهترین مقالههای دانش در هفتهای که گذشت (۲۸ آبان ۹۴)
هفتهی گذشته مقالههای مختلفی در گروه دانش منتشر کردیم. مقالههایی مثل تامکتهای ایرانی و گزارش ویژهی دیجیکالا مگ از نمایشگاه دبی. البته که مقالههایی در رابطه با محیطزیست هم داشتیم و در راستای سری مقالههای موجودات عجیب و غریب، کوسههای سرچکشی را معرفی کردیم و کمی هم دربارهی تغییر اقلیم و اثرات آن روی زندگی روی زمین صحبت کردیم. با بهترین مقالههای دانش در هفتهی گذشته همراه باشید.
۱. اف ۱۴ تامکت؛ داستان گربههای ایرانی
۳۱ شهریور ۱۳۵۹، درحالی بمبافکنهای عراقی به فرودگاههای نظامی ایران حمله میکنند که رئیس جمهور عراق تصور میکند با استفاده از فرصتی که بر اثر هرج و مرج پس از انقلاب در ایران ایجاد شده، میتواند به راحتی این کشور را از پای در آورد. برخلاف پیشبینی، خسارات خیلی سنگینی به نیروی هوایی وارد نمیشود و هواپیماهای جنگندهی ایران، سالم باقی میمانند. ستون فقرات نیروی هوایی ایران را عمدتا هواپیماهای «اف۴ فانتوم» (F4 Phantom) و سپس «اف۵ تایگر» (F5 Tiger) تشکیل میدهد. ولی ایرانیها هواپیمای دیگری دارند که پیشرفتهترین جنگندهی زمان است و به جز ایران، فقط نیروی دریایی آمریکا آن را در اختیار دارد. هواپیمایی که هشت سال میجنگد و پس از ۴۰ سال، هنوز پرواز میکند. برای خواندن مقاله، روی این لینک کلیک کنید.
۲. موجودات عجیب و غریب؛ با چکش اقیانوس آشنا شوید
سرنامتعارف، مستطیل شکل، عریض و در عین حال صاف کوسههای سرچکشی یکی از عجایب زیستی است که نهتنها افراد عادی بلکه حتی دانشمندان را نیز به حدس و گمان انداخته، به راستی چرا شکل سر کوسههای سر چکشی تا به این اندازه متفاوت است؟ اجازه دهید که شما را در همین ابتدای کار با یک نکته جالب آشنا کنیم: کوسههای سرچکشی که احتمالاً شما بارها و بارها تصاویر آنها را در سایتها یا مجلات مختلف دیدهاید، تنها یک گونه نیستند بلکه گونههای مختلفی از آنها در سرتاسر جهان شناسایی شده است. «تاکسونومیستها» (Taxonomist) یا متخصصان علم ردهبندی تاکنون هشت نوع مختلف از آنها را شناسایی کردهاند. وقتی بحث از کوسههای سرچکشی به میان میآید، بیشتر روی سخن معطوف به گروه خاصی از کوسههاست که به خانوادهای موسوم به (Sphyrnidae) تعلق دارند. اما اگر شما هم با دیدن تصویر آنها فکر میکنید که شباهتی میان سرشان و چکش وجود ندارد، چندان هم بیراه نرفتهاید چرا که خیلیها با این نظر شما همعقیده هستند. در حقیقت دانشمندان در دنیای علم بیشتر از این سر با عنوان (Cephalofoil) یاد میکنند و این عبارت معرف جانوری است که سرش همچون دو بال از طرفین عریض شده باشد و ظاهری بس عجیب و متفاوت را تداعی کند. مناقشه بر سر چرایی این مساله مدتهاست که ادامه دارد و ظاهراً کلید احتمالات، امروز دانشمندان را به کوچههای هفت پیچ بسیاری رسانده است. برای خواندن مقاله روی این لینک کلیک کنید.
۳. گزارش تصویری ویژهی دیجیکالا مگ؛ نمایشگاه هوایی دبی ۲۰۱۵
هفتهی گذشته هفدهم تا بیست و یکم آبان ماه، یکی از بزرگترین نمایشگاههای هوافضایی جهان در دبی بر پا شد. غولهای بزرگ صنعت هوافضا از کشورهای پیشرو در کنار قدرتهای نوظهور هوافضایی حضوری بسیار جدی داشتند تا بلکه هر کدام در این خوان نعمت قرادادی را از آن خود کنند. انتظاری که با نگاهی به سابقهی این نمایشگاه دور از انتظار نیست. میلیاردها دلار قرارداد در این نمایشگاه منعقد شد و پیشرفتهترین هواپیماهای جهان از جمله بمب افکن B-1، جنگنده F-22، تایفون، رافائل، هواپیمای ایرباس ۳۵۰ به پرواز درآمدند. همچنین در کنار نمایش پروازی توسط این هواپیماها، تیم آکروجت امارات متحدهی عربی نمایشی حیرت آور را اجرا کرد که با پرواز آکروباسی هواپیماهای دوباله و انجام حرکات آکروبات دلهره آور روی بال این هواپیماها تکمیل شدند. در این نمایشگاه از جایروپلنهای فوق سبک تا غول پیکرترین هواپیماهای مسافربری از جمله ایرباس ۳۸۰ حضور داشتند. علاوه بر این، آخرین فناوریهای دفاعی در حوزه هوافضا توسط شرکتهای سازنده در معرض دید قرار گرفت. کشورهای آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، آلمان، کانادا با تمام توان خود در این نمایشگاه حاضر شده بودند. در کنار غولهای فناوری حضور کشورهای دیگر از جمله ژاپن، برزیل و برخی دیگر نیز جالب توجه بود اما ترکیه با حضور پر رنگ خود، یکی از پدیدههای این نمایشگاه شد که در کنار جای خالی شرکتهای ایرانی شدیدا به چشم میآمد. برای دیدن گزارش روی این لینک کلیک کنید.
۴. از فواید احساس کوچک بودن
چند وقت پیش صبح اول وقت در حال مرور سایتهای خبری علمی بودم که تیتری جالب نظرم را جلب کرد. تیتر مقاله این بود: «فواید جالب احساس بزرگ نبودن». در مقاله اینطور آمده بود که وقتی احساس میکنیم جهان خیلی بزرگ است و ما موجودات مهم و خاصی نیستیم، فروتن میشویم. مقالهای که اصل آن را میتوانید در این لینک بخوانید، دربارهی «روانشناسی شگفتی» صحبت میکند. یعنی اینکه وقتی مثلا به نوک یک قله میروید و به چشمانداز کوهستان مینگرید، زیر آسمان شب میروید و پهنهی ستارگان را تماشا میکنید یا اینکه به ساحل دریا میروید وسعت آن را میبینید، شگفتزده میشوید و فکر میکنید چقدر در برابر این عظمت کوچک هستید. احتمالا اگر بدانید کرهی زمین مثل ذرهی شنی ریز کف اقیانوسی به غایت بزرگ است و انسان که روی آن زندگی میکند، موجودی فوقالعاده کوچک است که وجود یا عدم وجود او اصلا فرقی برای جهان ندارد، شگفتی شما بیشتر میشود. بدین ترتیب ممکن است متواضعانهتر زندگی کنید. البته به طور کلی میزان این احساس به شخصیت و موقعیت افراد بستگی زیادی دارد. برای خواندن مقاله روی این لینک کلیک کنید.
۵. تغییر اقلیم؛ فردای زمین، آیندهی زندگی
مدتهاست در بخشهای مختلف جهان شاهد هستیم که روند طبیعی فصلها دچار تغییر شده، میانگین دما افزایش یافته و سطح آب دریاها نیز در حال بالا آمدن است. با این وجود، زمین هنوز هم با ارائه هوا، آب، غذا و نیز مکان زندگی میتواند ادامه حیات ما را تامین کند. اگر هم اکنون دست به انجام اقداماتی موثر نزنیم، دنیای فرزندان و نوههایمان به شکلی دیگر خواهد بود. در این مقاله قصد داریم به بررسی برخی از مهمترین پیامدهای تغییرات اقلیمی بپردازیم. به نظر شما، کدام یک از این پیامدها، بیشترین تاثیر را بر زندگی و منطقهی شما خواهد داشت؟ برای خواندن مقاله روی این لینک کلیک کنید.
۶. استیون هاوکینگ؛ ذهن برتر، رهایی از زندان جسم
زمانی که فرانک و ایزابل هاوکینگ، از ترس بمباران هواپیماهای آلمانی، برای دنیا آوردن فرزندشان لندن را به مقصد شهر آکسفورد ترک کردند، به خوبی میدانستند که با مشکلات مالی کمرشکنی روبرو خواهند شد. چیزی که آنها نمیدانستند این بود که چند دههی بعد پسر آنها، به یکی از مشهورترین دانشمندان دنیا تبدیل میشود. برای خواندن مقاله روی این لینک کلیک کنید.
۷. دهکدهای روی ماه
تصور کنید در دهکدهای کوچک زندگی میکنید که روزها به نور خورشید روشن است و شبها با نور بازتاب شده از هلال آبیرنگ زمین. زمین زیبا، شاید تنها منظرهی خیرهکنندهای باشد که میتوانید از این دهکدهی فضایی ببینید؛ دهکدهای بر روی ماه. هرچند که یک رویای قدیمی است، ولی مدیر جدید «آژانس فضایی اروپا» برنامههایی در سر دارد. برنامهای برای ساخت روستایی کوچک بر روی یگانه قمر زمین. «ریچارد هالینگهام» (Richard Hollingham) گزارش میدهد. برای خواندن مقاله روی این لینک کلیک کنید.