بهترین فیلمهای پیمان معادی؛ مشهورترین بازیگر ایران در سینمای جهان
در این مطلب فهرستی از بهترین فیلمهای پیمان معادی را، هم در مقام بازیگر و هم در مقام نویسنده، برای شما آماده کردهایم.
«دربارهی الی» اولین فیلم اصغر فرهادی بود که در جشنوارهی بینالمللی درخشید. اما نگاهها در زمینهی بازیگری بیشتر معطوف گلشیفته فراهانی و ترانه علیدوستی بود. بعد از «جدایی نادر از سیمین» که اولین اسکار را برای سینمای ایران به ارمغان آورد حالا چشمها یک بازیگر با استعداد دیگر در سینمای ایران را کشف کرد: پیمان معادی.
البته معادی خیلی قبلتر از آن که بازیگر شود به عنوان فیلمنامهنویس در سینمای ایران مطرح بود. تولد این بازیگر و فیلمنامهنویس بهانهای است تا نگاهی بیندازیم به بهترین فیلمهای پیمان معادی تا امروز.
این نکته را هم باید در نظر گرفت که هر چند حضور معادی در سریال «وست ورلد» شبکهی H.B.O یا مینیسریال تحسینشدهی «آن شب» از همین شبکه او را در کنار ستارههای بزرگ قرار داد، یا بازیاش در فیلم هالیوودی «آخرین شوالیهها» یا «۱۳ ساعت: سربازان مخفی بنغازی» مایکل بی اکشنساز مشهور او را به عنوان یک ستارهی بینالمللی بیشتر مطرح کرد، اما در هیچکدام از این آثار پیمان معادی نتوانست بازی درخشانش را به رخ بکشد.
آنچه در ادامه میآید آن دسته از فیلمهای پیمان معادی است که او در آنها توانسته از هوش و استعداد خودش جوری استفاده کند که تمایزش با دیگر بازیگران و فیلمنامهنویسان سینمای ایران آشکار شود.
بهترین فیلمهای پیمان معادی در مقام بازیگر
۱. دربارهی الی
- کارگردان: اصغر فرهادی
- بازیگران: پیمان معادی، گلشیفته فراهانی، مریلا زارعی، ترانه علیدوستی، مانی حقیقی، احمد مهرانفر، رعنا آزادیور، صابر ابر
- محصول ۲۰۰۹
این که چهطور اصغر فرهادی مطمئن بود پیمان معادی میتواند برای بازی در نقش یکی از اعضای گروه رفقای سپیده و همسرش گزینهی مناسبی باشد همان چیزی است که از آن به عنوان نبوغ کارگردانی میشود نام برد. از همین نقش فرعی که در فیلم «دربارهی الی» داشت میشد به استعدادش در بازیگری پی برد. مهمترین نکتهاش این است که معادی خیلی خوب موقعیت کاراکتر را درک میکند. در این جا او مرد خانواده است و در عین حال زوج جوانی هستند که بچهی کوچکی دارند. چه در سکانس رفتن بچه در آب و احساساتی شدنش و چه در سکانس گم شدن الی و عصبی شدنش از دست همسرش معادی موفق میشود کاراکترش را باورپذیر و ملموس از کار دربیاورد. شخصیتی که همهمان میشناسیم حتی اگر در فیلم رویش زیاد مانور داده نشده باشد.
داستان «دربارهی الی» را هم که همه میدانند. سپیده و دوستانش از جمله پیمان و همسر و بچههایش با احمد که تازه از آلمان آمده به شمال میروند. سپیده میخواهد برای احمد همسری پیدا کند و از مربی مهد بچهاش که الی نام دارد میخواهد با آنها همسفر شود. منتها سپیده چیزهایی از الی میداند که از بقیه مخفی کرده است. الی گم میشود و گروه به دردسر میافتند.
۲. جدایی نادر از سیمین
- کارگردان: اصغر فرهادی
- بازیگران: پیمان معادی، لیلا حاتمی، ساره بیات، شهاب حسینی
- محصول ۲۰۱۱
بعد از «دربارهی الی» به نظر میرسید سینمای ایران صاحب بازیگری شده که میشود برای بازی در نقش مردان تحصیلکردهی طبقهی متوسط رویش حساب کرد. «جدایی نادر از سیمین» برای معادی کاری کرد که یک شبه ره صد ساله برود. فیلم با کسب اولین اسکار سینمای ایران تبدیل به یکی از محبوبترین آثار تاریخ سینما شد و طبعا بازیگرانش زیر نورافکن قرار گرفتند.
پیمان معادی در نقش نادر نقش اول فیلم بود. مردی که حاضر نبود پدرش را که آلزایمر دارد رها کند و با همسر و دخترش به خارج برود. دیالوگ مشهورش این بود: «اون نمیدونه من پسرشم من که میدونم اون پدرمه.» نادر پرستاری برای مراقبت از پدرش استخدام میکند اما روزی از دست پرستار عصبانی میشود و او را بیرون از خانه هول میدهد و پرستار بچهاش را سقط میکند.
معادی طبیعیترین بازی را در فیلمی دارد که همهی بازیها درخشان هستند. او مردی است شبیه همهی آدمهای طبقهی متوسط که میخواهد زندگیاش را نجات بدهد و البته به اخلاقیات هم پایبند است اما مجبور میشود گاهی برای بیرون رفتن از اوضاعی که در آن گیر کرده دروغ هم بگوید.
۳. اردوگاه اشعهی ایکس (Camp X-Ray)
- کارگردان: پیتر ستلر
- بازیگران: پیمان معادی، کریستن استوارت
- محصول ۲۰۱۴
اولین تجربهی بینالمللی پیمان معادی و بازیاش روبهروی یک ستارهی بزرگ هالیوود یعنی کریستن استوارت او و سینمای ایران را سربلند کرد. با وجود آن که معادی انگلیسی را خیلی سلیس حرف میزند این جا در نقش زندانی خاورمیانهای بامطالعه حواسش به لهجهاش است. حرف زدن آرام و شمردهی یک زندانی در خلیج گوانتانامو که تا پایان فیلم نمیدانیم واقعا مقصر است یا نه ولی میدانیم آن نیروی شری که سربازان آمریکایی ادعا میکنند در او نیست.
علی با کول سرباز زنی که تازه به کمپ گوانتانامو آمده ارتباط میگیرد. شاید چون کول تنها سربازی است که سعی دارد زندانیان را شبیه انسان ببیند. پیمان معادی به لحاظ فیزیکی در صحنهی شکنجه بازی خوبی دارد. شیمی بین او و کریستن استوارت جزو نقاط قوت فیلم ستلر است.
۴. ملبورن
- کارگردان: نیما جاویدی
- بازیگران: پیمان معادی، نگار جواهریان
- محصول ۲۰۱۴
فیلم «ملبورن» نیما جاویدی با وجود آن که به وضوح تحتتاثیر سینمای اصغر فرهادی است و توانست برخی از منتقدان را هم تحتتاثیر قرار بدهد، اثر خوبی نیست و هر چه زمان بیشتری از اکران آن گذشت تاثیر فیلم ضعیفتر هم شد.
زن و شوهری جوان که نگار جواهریان و پیمان معادی نقششان را بازی میکنند قرار است به استرالیا مهاجرت کنند و تنها چند ساعت تا پروازشان باقی مانده. ناگهان یکی از همسایهها در خانه را میزند و از آنها میخواهد که یکی دو ساعتی از نوزادش نگهداری کنند. امیر و سارا مشغول جمعآوری وسایلشان میشوند و وقتی سراغ نوزاد میروند میبیند که مرده است. این که چهطور مرده و اصلا مرده بوده یا نه به سبک و سیاق فیلمهای فرهادی مشخص نمیشود و البته با همان فرمول فرهادی زن و مرد مجبور میشوند دروغ بگویند و در حین این دروغها نکاتی از رابطهشان هم آشکار میشود. خود فیلم اعصاب خردکن را که کنار بگذارید بازی عصبی پیمان معادی و رسیدن او از مردی سرحال و شاد در آستانهی مهاجرت به مردی در آستانهی فروپاشی عصبی و باختن زندگیاش ظریف و هنرمندانه است.
۵. ابد و یک روز
- کارگردان: سعید روستایی
- بازیگران: پیمان معادی، نوید محمدزاده، پریناز ایزدیار، شیرین یزدانبخش
- محصول ۲۰۱۶
فیلم «ابد و یک روز» سعید روستایی سرآغاز ژانر فیلمهایی بود که در جنوب شهر میگذشت و خانوادهها سر همدیگر فریاد میکشیدند و عربده میزدند. فیلمهایی که نقطه قوتشان به بازی بازیگرانش برمیگشت.
سعید روستایی کست قدرتمندی برای فیلمش چیده و پیمان معادی در نقش برادر بزرگتر خانوادهای در محلهی فقیرنشین که گرفتار اعتیاد و هزارجور بدبختی هستند احتمالا درخشانترین بازیگر فیلم است. هر چند بازی نوید محمدزاده در نقش معتاد بیشتر مورد توجه قرار گرفت.
مرتضی کاراکتری که پیمان معادی نقشش را بازی میکند در مرز خیر و شر است. به نظر میرسد برادر بزرگتر خانواده از اعتیاد برادر وسطی ناراحت است. از این که خانواده در فقر و تنگدستی زندگی میکنند عصبی است و دلش یک محیط سالم میخواهد اما کمی بعد با افشاگریها همین برادر تبدیل به آدمی میشود که خواهرش را برای ازدواج میفروشد. پیمان معادی با بازی خوبش موفق میشود این مرز باریک میان خیر و شر را حفظ کند و در تلهی تبدیل شدن به قدیس یا بدمن نیفتد.
۶. ناگهان درخت
- کارگردان: صفی یزدانیان
- بازیگران: پیمان معادی، مهناز افشار، زهره عباسی، مهراب قاسمخانی، شقایق دهقان
- محصول ۲۰۱۸
فیلم دوم صفی یزدانیان بعد از «در دنیای تو ساعت چند است؟» به اندازهی فیلم اولش کالت نشد. شاید چون هنوز فیلم اکران عمومی نشده است. البته در کستینگ هم چیزهایی داشت که توی ذوق میزد مثل حضور مهناز افشار که در جهان صفی یزدانیان درست جا نگرفته بود. فیلم دو بازی خوب دارد از پیمان معادی در نقش فرهاد و زهره عباسی در نقش هما مادر فرهاد.
فرهاد داستان زندگیاش را از کودکی برای روانکاو تعریف میکند. خط داستانی مدام میشکند. از ارتباط با مادرش میگوید. از عاشق شدن و ازدواج کردن و مرگ مادرش و تاثیری که رویش گذاشته. مثل فیلم اول صفی این یکی هم جهان شخصی فیلمساز را دارد. صفی یزدانیان در هر دو فیلمش جهانی ساخته که شاید خیلی الگوی بیرونی نداشته باشد و بیشتر ذهنی است. «ناگهان درخت» البته مایههای اجتماعی بیشتری دارد. نکته این است که معادی خوب توانسته خودش را در قالب کاراکترهای یزدانیان فرو ببرد.
۷. متری شیش و نیم
- کارگردان: سعید روستایی
- بازیگران: پیمان معادی، نوید محمدزاده
- محصول ۲۰۱۸
اگر سال بعد از «متری شش و نیم» فیلم «درخت گردو» را بازی نکرده بود بدون شک میگفتم که این بهترین نقشآفرینی پیمان معادی است که اصلا باید به عنوان کلاس بازیگری در ایران تدریس شود. پیمان معادی در قالب یک پلیس چنان نقشش را واقعگرایانه ایفا میکند که نفسگیر است. صمد پلیسی است که مدتهاست به دنبال یکی از کله گندههای قاچاق مواد مخدر است و سرانجام هم او را گیر میاندازد. از این جا به بعد رابطهی خشم و نفرتی میان پلیس و زندانیاش درمیگیرد.
به لحاظ فیزیکال قطعا این آمادهترین پیمان معادی برای نقشش است. در صحنههای اکشن چیزی از بازیگران درجه یک خارجی کم ندارد و در صحنههای بازجویی هم در نقش پلیسی که عصبی و تند است درخشان ظاهر میشود. بهترین قسمتهای فیلم «متری شش و نیم» همان نیمهی اولش است که صمد قهرمان داستان است.
۸. درخت گردو
- کارگردان: محمدحسین مهدویان
- بازیگران: پیمان معادی، مهران مدیری، مینا ساداتی
- محصول ۲۰۱۹
داستان زندگی قادر مولانپور داستانی پر از آب چشم است. نمیشود دربارهی این نقش پیمان معادی بدون احساساتی شدن حرف زد. فیلمی که اگر کرونا میگذاشت شاید همین چند روز پیش در سالگرد بمباران شیمیایی سردشت باید اکران میشد.
قادر مولانپور بناست. روزی که سردشت را بمباران شیمیایی میکنند به روستای دیگری رفته و وقتی برمیگردد میبیند که زن و فرزندانش به چه حالی افتادهاند. یکی از بچهها بیناییاش را از دست داده است. اوس قادر آنها را به شهر میبرد. جایی که همهی شیمیاییها را بردهاند. دردی که معادی در نقش قادر نمایش میدهد وقتی بچههایش تنشان میسوزد قابل توصیف نیست.
«درخت گردو» ملودرام سانتیمانتال ضدجنگی است که اگر پیمان معادی نبود ساخته نمیشد. و البته حضور پیمان معادی پادزهری میشود برای بازی بد مهران مدیری که به این فیلم نمیآید. اگر قرار بود تیتری برای بازی معادی در این فیلم میزدم اسمش را میگذاشتم: «چشمهایش».
این که توانسته به این خوبی کردی را بیاموزد یک بخش قدرت بازیگریاش است. بخش مهمتر این است که چهطور همهی رنجی را که میبرد در چشمهایش بازتاب میدهد و قامتی را که میرود تکیده شود سرپا نگه میدارد. حیف که به خاطر سوژهی فیلم بعید است پخش جهانی داشته باشد و مورد توجه خارجیها قرار بگیرد وگرنه بازی پیمان معادی در این فیلم شایستهی جوایز از جشنوارههای معتبر جهانی بود.
بهترین فیلمهای پیمان معادی در مقام فیلمنامهنویس
۱. آواز قو
- کارگردان: سعید اسدی
- بازیگران: بهرام رادان، جمشید هاشمپور
- محصول ۲۰۰۰
«آواز قو» که در اواخر دههی هفتاد ساخته شد فیلم خوبی نیست اما اولین فیلمنامهی پیمان معادی آغازگر یک جریان بود. جریان فیلمهای دوم خردادی که بعد از به ریاست جمهوری رسیدن سید محمد خاتمی و باز شدن فضای سیاسی ساخته شدند. فیلمهایی که به خودشان اجازه میدادند اعتراض کنند و از جوانان حرف بزنند که آن سالها کلمهی کلیدی مناسبات سیاسی و اجتماعی بودند.
پیمان فدایی جوانی است که پدرش میخواهد او را به خارج از کشور بفرستد اما خودش راضی نیست. او عاشق پرستوست و با وجود مخالفت پدر پرستو او را با ماشین بیرون میبرد. در یک ایست بازرسی آنها را نگه میدارند و چون نسبتی ندارند دستگیرشان میکنند. پیمان به جرم حمله به پلیس زندانی میشود. او از زندان فرار میکند و میخواهد با پرستو به خارج از کشور برود که پایان تراژیکی در انتظارشان است.
۲. عطش
- کارگردان: محمدحسین فرحبخش
- بازیگران: فریبرز عربنیا، بهرام رادان، شهرام حقیقت دوست
- محصول ۲۰۰۲
این یکی از فیلمهای جریان اصلی اوایل دههی هشتاد بود. پیمان معادی از فرمول فیلم «خداحافظ رفیق» امیر نادری برای نوشتن فیلمنامهی سرقتیاش استفاده میکند. نادر که از زندان آزاد شده میخواهد گروهی راه بیاندازد و یک سرقت درست و حسابی انجام بدهند. اشکان متخصص باز کردن گاو صندوق و کوروش متخصص الکترونیک به او ملحق میشوند. سرقت به خوبی انجام میشود اما در نهایت بین اعضای گروه اختلاف میافتد.
میگویند پایان فیلم از روی فیلم «راه کارلیتو» ساختهی برایان دیپالما برداشته شده که قطعا تاثیر فیلمبینیهای پیمان معادی است. فیلم هر چند تحویل گرفته نشد اما اثر کم ایراد هیجانانگیزی است که قصهی روانی دارد. در حقیقت فیلمنامهی پیمان معادی جزو نکات مثبت فیلم است.
۳. کما
- کارگردان: آرش معیریان
- بازیگران: امین حیایی، محمدرضا گلزار
- محصول ۲۰۰۴
این کمدی دههی هشتادی برای جوانان آن سالها نمونهی کمدی بامزه و خندهدار بود. دوستی دو آدم ناجور با هم یکی ثروتمند و مبادی آداب و دیگری پایینشهری لات بامعرفت. امیر پسر ثروتمند از دست سختگیریهای پدرش خسته شده و میخواهد از ایران برود. روزی با پیرمردی تصادف میکند و پیرمرد به کما میرود. امیر میخواهد رضایت پسر پیرمرد را جلب کند. با او رفیق میشود و کمکم دوستان خوبی برای یکدیگر میشوند.
حداقل میشود گفت که از کمدیهای امروزی بامزهتر و قصهی با چفت و بستتری دارد.
۴. کافه ستاره
- کارگردان: سامان مقدم
- بازیگران: حامد بهداد، هانیه توسلی، رویا تیموریان، فرزانه بایگان
- محصول ۲۰۰۶
بعضیها معتقدند که این فیلمنامهی اپیزودیک که متفاوتترین کار فیلمنامهنویسی پیمان معادی است بهترین کار او هم محسوب میشود.
پیمان معادی در دورهای این فیلمنامه را نوشت که در جهان هم فیلمهای اپیزودیک با کاراکترهایی که یک نقطهی وصل دارند سر و صدا به پا کرده بودند. قصهی سه زن در یکی از محلههای قدیمی تهران که به نوعی به یکدیگر ارتباط پیدا میکنند. فیلمنامه اقتباسی از یکی از داستانهای نجیب محفوظ بود و شاید برایتان جالب باشد که «کافه ستاره» جزو فیلمهایی است که مسعود فراستی بر آن مهر تایید زده است.
۵. برف روی کاجها
- کارگردان: پیمان معادی
- بازیگران: مهناز افشار، حسین پاکدل
- محصول ۲۰۱۳
اولین کار پیمان معادی در مقام کارگردان اثر شسته رفتهای از کار درآمد که میتوانست مخاطبش را همراه کند. مهناز افشار بهترین بازی کارنامهاش را در این فیلم معادی ارائه داده است. او نقش زنی را دارد که در خانهاش پیانو تدریس میکند. زن متوجه میشود که همسرش به او خیانت کرده و البته یکی از دوستانش هم این را میدانسته ولی به او نگفته است. این وسط ماجرای عاشقانهای برای خود زن هم پیش میآید ولی او هنوز تکلیفش مشخص نیست.
معادی توانسته فیلمی با حس و حال درست زنانه بسازد و احساسات کاراکتر قهرمانش را به خوبی در آن بازتاب بدهد. بازیهای خوبی از بازیگرانش به خصوص مهناز افشار گرفته. فیلم موسیقی خوبی دارد و تقریبا تمام اجزایش درست کنار هم چیده شدهاند.
۶. بمب، یک عاشقانه
- کارگردان: پیمان معادی
- بازیگران: پیمان معادی، لیلا حاتمی، سیامک انصاری
- محصول ۲۰۱۷
«بمب، یک عاشقانه» خیلی بیشتر از «برف روی کاجها» برای کارگردان و فیلمنامهنویسش پیمان معادی تایید و تحسین به همراه آورد. نکتهی مثبت این یکی فیلم هم اتمسفر و جوی است که معادی در خلق آن موفق بوده وگرنه فیلم نه در طراحی صحنه موفق میشود دههی شصت را درست بازتاب بدهد نه در جزییات. اما حال و هوای کاراکترها میتواند مخاطب را به آن فضا بکشاند.
داستان معلم یک مدرسه که با همسرش دچار مشکلاتی است اما شبهایی که بمباران میکنند و زن و مرد مجبور میشوند با بقیهی همسایهها در زیرزمین پناه بگیرند به هم نزدیکتر میشوند. یک داستان موازی عاشقانه هم بین یکی از شاگردهای مدرسهی معلم و دختر یکی از اقوامشان روایت میشود.
این که موسیقی فیلم را النی کارایندرو ساخته بود که آهنگساز مشهور کارهای تئو آنجلوپولوس است در تبلیغات فیلم خیلی به نفعش تمام شد اما در عمل واقعا موسیقی چندان ویژهای نبود. نقطه قوت فیلم داستان شیرینش و نقطه ضعف آن کارگردانی نه چندان تاثیرگذار معادی است.
به هر حال «بمب یک عاشقانه» نشان داد معادی به شهرتی رسیده که میتواند اسمش روی تاثیرگذاری فیلم موثر باشد.
خلاصهای از زندگی شخصی و حرفهای پیمان معادی
پیمان معادی تیرماه سال ۱۳۴۹ در نیویورک متولد شد و ۵ ساله بود که به همراه پدر و مادرش به ایران آمد. کارش را در سینما با فیلمنامهنویسی آغاز کرد و اتفاقا فیلمنامههایش برعکس فیلمهایی که در آنها بازی میکند همگی بیموویهای جریان اصلی بودند. اما فیلمنامههای بینکتهی ضعیفی هم نبودند. معادی همیشه حال و هوای زمانهاش را خوب درک کرده و در فیلمنامههایش بازتاب داده است. چه آن موقع که فیلمنامههای دربارهی جوانان معترض مینوشت و چه بعدتر که وارد سینمای کمدی شد.
در زمینهی بازیگری اما استعداد بیشتر از فیلمنامهنویسی از خودش نشان داد. شاید هم به خاطر خوششانسیاش بود که به جای این که فرحبخش فیلمنامهاش را بسازد اصغر فرهادی کارگردانی شد که بازیاش را هدایت کرد. جوری در دو فیلم فرهادی توانست روح بازیگری را درک کند که بعدتر انرژی و توانایی خودش را به فیلم اول سعید روستایی برد و آنجا هم استعدادش را نشان داد.
بازیگری که هم میتواند نقش مردی روشنفکر از طبقهی متوسط شهری را بازی کند و هم مواد فروشی از خانوادهای پایین در محلههای فقیرنشین. بازیگری که میتواند در قامت بنای کرد جنگزدهای که بمباران شیمیایی همهی خانوادهاش را از او گرفته ظاهر شود و با کمترین دیالوگ مرد مصیبتزدهای را تصویر کند که به دنبال عدالت تا لاهه میرود. مردی که فقط از چشمانش پیداست چه عذابی تحمل کرده.
به هوش بازیگری و فیلمنامهنویسی پیمان معادی باید هوش سیاستورزیاش را هم اضافه کنید. احتمالا او تنها بازیگر ایرانی است که توانسته در مقیاس جهانی تا این حد مطرح شود و در تولیدات هالیوود و اچ.بی.او حضور پیدا کند بدون آن که حاشیهی خاصی برایش ایجاد شود. او این روزها سرشناسترین بازیگری است که از سینمای ایران در آن طرف مرزها حضور دارد. با کریستن استوارت و مورگان فریمن همبازی میشود. جلوی دوربین اکشنساز مشهور هالیوود مایکل بی میرود و صفحهی imdb پر و پیمانی دارد. بگذریم که به جز «کمپ ایکس ری» بقیهی نقشهایی که در تولیدات آن طرف آب در آنها بازی کرده چندان چنگی به دل نمیزنند. یا نقشها خیلی کوتاه است یا همان کاراکتر همیشگی مردی از خاورمیانه را دارد.
پیمان معادی دیر وارد عالم بازیگری شد اما خیلی زود توانست خودش را با این جهان وفق بدهد. حالا او یکی از معتبرترین چهرههای بازیگری ایران است که اتفاقا گاهی فیلمهای خوبی هم میسازد.
نوشته خوبی بود، بهتر از بقیه نوشته های خانم نصراللهی. ممنونم ????
دیگه همه می دونند مشهورترین بازیگر ایرانی جهان گلشیفته است.
معادی اصلا قابل قیاس با فرهانی نیست
فرهانی انگشت کوچیکه معادی هم نمیشه
پیمان معادی عشقه.نمونه یک مرد واقعی ایرانیه❤❤❤