۵۰ فیلم برتر دهه دوم قرن ۲۱ به انتخاب منتقدان (فرهادی در ۱۵ رده اول)

سایت متاکریتیک فهرستی از فیلم‌هایی اعلام کرده که در یک دهه‌ی گذشته یعنی از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ به نمایش درآمده و بیشترین امتیاز را از طرف منتقدان در سایت متاکریتیک دریافت کرده‌اند. این فیلم‌ها ممکن است در اسکار جایزه گرفته یا در فصل جوایز نادیده گرفته شده باشند اما از نظر منتقدان و تحلیلگران بهترین فیلم‌های دهه‌ی دوم قرن ۲۱ بوده‌اند؛ فیلم‌هایی که منتقدان مثبت‌ترین نقدها را رویشان نوشته‌اند و دوستشان داشته‌اند.

نکته‌ی جالب این که در میان ۱۵ فیلم اول فهرست دو فیلم محصول ۲۰۱۹ داریم؛ «انگل» ساخته‌ی بونگ جون هو و «مرد ایرلندی» آخرین اثر استاد سینما مارتین اسکورسیزی. در بین ۱۵ فیلم اول یک مستند هم به چشم می‌خورد؛ «من کاکا سیاه تو نیستم». اما مهم‌ترین نکته‌اش برای ما حضور یک فیلم ایرانی در میان ۱۵ فیلم اول دهه‌ی گذشته است. «جدایی نادر از سیمین» ساخته‌ی اصغر فرهادی دوازدهمین فیلم محبوب منتقدان در دهه‌ی گذشته بوده است.

با پانزده فیلم اول فهرست منتقدان آشنا شوید. در پایان مطلب به ترتیب می‌توانید اسامی فیلم‌های شانزدهم تا پنجاهم را هم بخوانید.

۱. پسربچگی

عنوان اصلی: Boyhood
کارگردان: ریچارد لینکلیتر
بازیگران: اتان هاوک، پاتریشیا آرکت
امتیاز متاکریتیک: 100 از ۱۰۰

از همان اولین اکران فیلم منتقدان عاشقش شدند. بخشی از این علاقمندی به دلیل پروسه‌ی تولید فیلم بود که بیش از یک دهه به طول انجامید. وقتی تولید فیلم شروع شد الار کولتران، بازیگران نقش اول آن شش سال داشت و لینکلیتر برای به تصویر کشیدن بخش‌های مختلف زندگی او دوازده سال را صرف کرد. فیلمبرداری فیلم بدون حاضر شدن فیلمنامه‌ی کامل شروع شد. قصه‌ای به آن معنا در «پسربچگی» وجود ندارد فقط قرار است زندگی روزمره‌ی پسرکی را دنبال کنیم که پدر و مادرش از هم جدا شده‌اند. از کودکی تا زمانی که به کالج می‌رود. فیلم در رشته‌های مهم نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار شد اما فقط آرکت جایزه‌ی بهترین بازیگر نقش مکمل زن را دریافت کرد.

۲. مهتاب

عنوان اصلی: Moonlight
کارگردان: بری جنکینز
بازیگران: ماهرشالا علی، نائومی هریس
امتیاز متاکریتیک: 99 از ۱۰۰

دومین فیلم بلند بری جنکینز تبدیل به یک اتفاق بزرگ شد. فیلم داستان یک مرد جوان آفریقایی-آمریکایی است که با هویت و جنسیتش دست به گریبان است. به علاوه شاهد چالش‌های او در دوران کودکی، نوجوانی و بزرگسالی هستیم. او مشکلات فرهنگی و خانوادگی زیادی دارد و در یک محله‌ی فقیرنشین هم زندگی می‌کند. پدرش رهایشان کرده و مادرش معتاد است تا این که مردی راهنمای او می‌شود که خودش فروشنده‌ی مواد مخدر است. فیلم برنده‌ی سه جایزه‌ی اسکار بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر مرد و بهترین فیلم شد. منتقدان معتقدند مثل فیلم «کوهستان بروکبک» که یک دهه پیش از این فیلم ساخته شد، «مهتاب» هم یک قطعه‌ی هنری است که می‌تواند زندگی مخاطبش را تغییر بدهد.

۳. روما

عنوان اصلی: Roma
کارگردان: آلفونسو کوارون
بازیگران: یالیتز آپاریچیو
امتیاز متاکریتیک: 96 از ۱۰۰

آلفونسو کوارون، کارگردان تحسین‌شده‌ی مکزیکی بعد از ساخت فیلم‌هایی مثل «جاذبه» و «هری پاتر و زندانی آزکابان» در هالیوود دوباره به زادگاهش برگشت و این‌بار فیلمی کاملا شخصی ساخت. فیلم درباره‌ی دایه‌ی فقیر یک خانواده‌ی طبقه‌ی متوسط است و اتفاقاتی که در اوایل دهه‌‌ی هفتاد در وضعیت سیاسی و اجتماعی مکزیک رخ می‌دهد و تاثیری که روی این زن و روی آن خانواده می‌گذرد. فیلم سیاه و سفید است و کوارون توانسته با یک‌جور روایت تجربی حس و حالی کاملا رئالیستی از آن روزها ارائه بدهد. این جا همه چیز با صمیمیت و آرامش رخ می‌دهد و منتقدان عاشق جزییاتی هستند که کوارون در ساختن فیلم آن‌ها را رعایت کرده است.

۴. منچستر بای د سی

عنوان اصلی: Manchester by the Sea
کارگردان: کنت لونرگان
بازیگران: کیسی افلک، میشل ویلیامز
امتیاز متاکریتیک: 96 از ۱۰۰

برنده‌ی اسکار بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگری این درام تراژیک داستان مردی را روایت می‌کند که بعد از سال‌ها به خاطر برادرزاده‌اش مجبور می‌شود به شهر مادری‌اش برگردد. در فلاش‌بک‌هایی متوجه می‌شویم که چه‌طور و چرا او خانه‌اش را ترک کرده و در تمام طول این سال‌ها شبیه یک خانه به دوش زندگی کرده است. اما مرد کم‌کم با اهالی شهر کنار می‌آید و موفق می‌شود با برادرزاده‌ش رابطه بگیرد. فیلم یک سکانس چند دقیقه‌ای با موسیقی آداجیو دارد که بازی کیسی افلک در آن درخشان است و یکی از بهترین سکانس‌های فیلم محسوب می‌شود. لونرگان متخصص این است که با یک شروع آشنا سکانسی متفاوت و نفس‌گیر رقم بزند.

۵. ۱۲ سال بردگی

عنوان اصلی: Twelve Years a Slave
کارگردان: استیو مک‌کوئین
بازیگران: برد پیت، دی‌دی گاردنر، مایکل فاسبندر
امتیاز متاکریتیک: 96 از ۱۰۰

سولومون نورتراپ مرد آفریقایی-آمریکایی آزادی است که به عنوان نوازنده‌ی ویولن کار می‌کند و با همسر و بچه‌هایش در نیویورک زندگی می‌کند. دو مرد سفیدپوست به او پیشنهاد می‌دهند که با آن‌ها به واشنگتن بیاید و برنامه اجرا کند. آن‌ها سولومون را مسموم می‌کنند و می‌دزدند و به جنوب می‌برند. جایی که هنوز برده‌داری رواج دارد و از الان به بعد سولومون برده‌ای است که از بدشانسی‌اش گیر مردان نابابی هم می‌افتد. جنبش حضور سیاهپوستان در اسکار تقریبا با این فیلم شروع شد. منتقدان فیلم را بسیار تحسین کردند. آن‌ها معتقدند که مک‌کوئین یک واقعه‌ی تاریخی را تبدیل به یک قطعه‌ی هنری تراژیک و غمگین کرده است.

۶. جاذبه

عنوان اصلی: Gravity
کارگردان: آلفونسو کوارون
بازیگران: جورج کلونی، ساندرا بولاک
امتیاز متاکریتیک: 96 از ۱۰۰

فیلم‌هایی در باب فضا و آن چه خارج از کره‌ی زمین اتفاق می‌افتد با «جاذبه» ساخته‌ی آلفونسو کوارون در سال ۲۰۱۳ وارد فاز تازه‌ای شدند. فیلم داستان دو فضانورد است که خارج از جو زمین فضاپیمایشان دچار مشکل می‌شود و این دو نفر در فضا رها می‌شوند. یکی از آن‌ها جان می‌سپارد و دیگری باید راه خودش را به تنهایی به سمت زمین پیدا کند. فیلم برنده‌ی هفت جایزه‌ی اسکار شد. مهم‌ترین جایزه‌اش اسکار بهترین کارگردانی بود و به جز آن اسکار تمام بخش‌های فنی را هم گرفت. فیلمبرداری امانوئل لوبتسکی حیرت‌انگیز است و فیلم کوارون یکی از جاه‌طلبانه‌ترین فیلم‌های یک دهه‌ی گذشته محسوب می‌شود.

۷. انگل

عنوان اصلی: Parasite
کارگردان: بونگ جون هو
بازیگران: کانگ هو سونگ
امتیاز متاکریتیک: 96 از ۱۰۰

بونگ جون هو کارگردان اهل کره‌ی جنوبی با فیلم «برف شکن» در هالیوود مطرح شد اما «انگل» یک اتفاق بزرگ برای او و سینمای کره محسوب می‌شود. فیلم «انگل» به سوژه‌ی مورد علاقه‌ی بونگ جون هو یعنی اختلاف طبقاتی می‌پردازد. پسر یک خانواده‌ی به شدت فقیر که البته خیلی هم اهل کار نیستند به صورت اتفاقی معلم سرخانه‌ی دختر یک خانواده‌ی ثروتمند می‌شود. او به تدریج همه‌ی اعضای خانواده‌اش را با دوز و کلک به خانواده‌ی ثروتمند معرفی کرده و برایشان کار پیدا می‌کند. اما این دروغ‌ها پایان وحشتناکی دارند. فیلمی که منتقدان معتقدند در اختلاف طبقاتی و روانشناسی پول یک اثر جامعه‌شناختی و در عین حال هنرمندانه است.

۸. کارول

عنوان اصلی: Carol
کارگردان: تاد هینس
بازیگران: کیت بلانشت، رونی مارا
امتیاز متاکریتیک: 95 از ۱۰۰

فیلم مستقل جسورانه‌ی تاد هینس که سال ۲۰۱۵ ساخته شد به طرز شگفت‌انگیزی فصل جوایز را تحت‌تاثیر خودش قرار داد. فیلم علیرغم سوژه‌ی نامتعارفش برای اعضای آکادمی نامزد دریافت شش جایزه‌ی اسکار شد و البته این وسط دو بازیگر اصلی واقعا حق‌شان بود اسکار را به خانه ببرند که نبردند. فیلم در دهه‌ی ۵۰ نیویورک می‌گذرد و رونی مارا نقش یک عکاس مشتاق را بازی می‌کند که طی اتفاقاتی با زنی آشنا و صمیمی می‌شود که روحیه‌ی جسورانه‌ای دارد و چند سال هم از او بزرگتر است. منتقدان گفته‌اند که کارگردانی و بازی‌ بازیگران در اوج قدرتشان است. فیلمی زیبا که به آرامی پیشتازی می‌کند و استفاده از انعکاس در آینه‌ها و شیشه‌ها در آن درخشان است.

۹. شبکه‌ی اجتماعی

عنوان اصلی: The Social Network
کارگردان: دیوید فینچر
بازیگران: جسی آیزنبرگ، جاستین تیمبرلیک، اندرو گارفیلد
امتیاز متاکریتیک: 95 از ۱۰۰

مارک زوکربرگ دانشجوی دانشگاه هاروارد است. او در رابطه با دوست دخترش دچار مشکل است و کلا آدم منزوی و تنهایی است. روزی ایده‌ی یک شبکه‌ی اجتماعی به سرش می‌زند که از طریق آن مردم در سرتاسر دنیا با هم دوست شوند. اما دو برادر دوقلو از او شکایت می‌کنند و معتقدند که او ایده‌شان را دزدیده. در دادگاه زوکربرگ نه به قاضی نه به هیات منصفه و نه به آن‌ها بها نمی‌دهد. او دنبال رویاهای خودش است. فیلم برنده‌ی سه جایزه‌ی اسکار شد و راستش حقش بود که اسکار بهترین فیلم را هم ببرد. با ریتم فوق‌العاده و فیلمنامه‌ای تند و تیز و گزنده. یکی از قوی‌ترین کارگردانی‌های دیوید فینچر است.

۱۰. من کاکاسیاه تو نیستم

عنوان اصلی: I Am Not Your Negro
کارگردان: رائول پک
راوی: ساموئل ال.جکسون
امتیاز متاکریتیک: 95 از ۱۰۰

این مستند ۹۳ دقیقه‌ای از روی یک دستنوشته‌ی ناتمام جیمز بالدوین الهام گرفته شده است. مجموعه‌ای از یادداشت‌ها و نامه‌ها که او در دهه‌ی هفتاد میلادی نوشته است. خاطراتی که به یاد می‌آورند چه‌طور دوستان نزدیک او و رهبران جنبش‌های رفع تبعیض نژادی از جمله مالکوم ایکس و مارتین لوترکینگ زندگی کردند و چه کارهایی برای برابری حقوق بشر انجام دادند. فیلم نامزد جایزه‌ی اسکار شد اما در نهایت نتوانست اسکار را به خانه ببرد. منتقدان می‌گویند کار فیلم در تعریف کردن قصه‌اش شوکه‌آور بوده است. یکی از بهترین فیلم‌هایی که تا امروز درباره‌ی حقوق بشر ساخته شده است.

۱۱. سی دقیقه پس از نیمه‌شب

عنوان اصلی: Zero Dark Thirty
کارگردان: کاترین بیگلو
بازیگران: جسیکا چستین، کریس پرت، جوئل ادگارتون
امتیاز متاکریتیک: 95 از ۱۰۰

کاترین بیگلو بعد از فیلم «گنجه‌ی رنج» که درباره‌ی حضور نیروهای آمریکایی در عراق و یک خنثی‌کننده‌ی بمب بود «سی دقیقه‌ی نیمه شب» را ساخت. «سی دقیقه‌ی نیمه شب» داستان‌های یک دهه تلاش برای دستگیری یا کشتن سرپرست تروریست‌های القاعده یعنی اوسامه بن لادن است که مسئولیت حمله‌ی ۱۱ سپتامبر با او بود. فیلم نشان می‌دهد که چه‌طور یک دهه‌ی بعد او به دست نیروی دریایی هوایی آمریکا کشته می‌شود. دوربین روی دست فیلم تنش زیادی را به مخاطب القا می‌کند و شیوه‌ی کارگردانی بیگلو حسی دقیق و درکی واقعی از عملیات کشف و کشتن بن لادن به شما می‌دهد.

۱۲. جدایی نادر از سیمین

عنوان اصلی: A Separation
کارگردان: اصغر فرهادی
بازیگران: لیلا حاتمی، پیمان معادی
امتیاز متاکریتیک: 95 از ۱۰۰

سال ۲۰۱۱ برای سینمای ایران یک اتفاق بزرگ بود. اصغر فرهادی فیلم «جدایی نادر از سیمین» را ساخت که توانست برای اولین‌بار جایزه‌ی اسکار را به فهرست افتخارات سینمای ایران اضافه کند. فیلم منعکس‌کننده‌ی دغدغه‌های طبقه‌ی متوسط ایران است. سیمین می‌خواهد به خاطر دخترشان از ایران مهاجرت کند اما نادر که پدرش آلزایمر دارد مخالف این کار است. نادر و سیمین تصمیم می‌گیرند از هم جدا شوند و در همین حین پرستاری که برای نگهداری از پدر نادر می‌آید اتفاقی را رقم می‌زند که اخلاقیات را زیر سوال می‌برد. منتقدان درام قوی فیلم را ستایش می‌کنند و معتقدند برشی عصبی‌کننده از زندگی آدم‌ها را به تصویر کشیده است.

۱۳. پیش از نیمه شب

عنوان اصلی: Before Midnight
کارگردان: ریچارد لینکلیتر
بازیگران: جولی دلپی، اتان هاوک
امتیاز متاکریتیک: 94 از ۱۰۰

سه‌گانه‌ی عاشقانه‌ی ریچارد لینکلیتر درباره‌ی چگونگی ارتباط گرفتن آدم‌ها با یکدیگر با «پیش از نیمه شب» پایان پیدا کرد. جسی و سلین حالا با هم ازدواج کرده‌اند و سال‌ها از ازدواج‌شان می‌گذرد. نکته‌اش این جاست که هنوز هم با یکدیگر درباره‌ی مسائل مختلف زندگی صحبت می‌کنند و البته حالا که دوران اولیه‌ی عاشقی به سر رسیده مثل خیلی از زوج‌های دیگر با هم اختلافاتی هم درباره‌ی زندگی روزمره دارند. اما یاد گرفته‌اند که به حرف یکدیگر گوش کنند. این فیلم یک دستاورد سینمایی نایاب است که درک جدیدی از اسرار ارتباطات صمیمانه ارائه می‌دهد. این پایان راهی است که لینکلیتر و بازیگرانش سال ۱۹۹۵ با «پیش از طلوع» شروع کردند و سال ۲۰۱۳ به سرانجام رسید.

۱۴. دانکرک

عنوان اصلی: Dunkirk
کارگردان:‌ کریستوفر نولان
بازیگران: مارک رایلنس
امتیاز متاکریتیک: 94 از ۱۰۰

سربازان متفقین از بلژیک و انگلستان و فرانسه توسط نیروهای آلمانی در خلیج دانکرک محاصره شده‌اند. آن‌ها مدت کوتاهی برای عقب‌نشینی فرصت دارند وگرنه تعداد زیادی انسان نابود می‌شوند و جنگ تقریبا مغلوبه خواهد شد. فیلم کریستوفر نولان نبرد را در سه خط هوا و دریا و زمین روایت می‌کند. فیلمی که بیشتر در لانگ‌شات می‌گذرد و روایتش شبیه هیچ‌کدام از فیلم‌های جنگی دیگری که دیده‌اید، نیست. این شاهکاری از کریستوفر نولان است که فیلم‌های بزرگ می‌سازد و این فیلمش به شدت چشمگیر است.

۱۵. مرد ایرلندی

عنوان اصلی: The Irishman
کارگردان: مارتین اسکورسیزی
بازیگران: جو پشی، رابرت دنیرو، آل پاچینو
امتیاز متاکریتیک: 94 از ۱۰۰

فیلمی که خیلی از دوستداران سینما از سال‌ها پیش منتظرش بودند. منتظر همکاری دوباره‌ی دو غول سینما رابرت دنیرو و آل پاچینو جلوی دوربین، منتظر این که برای بار اول پاچینو توسط اسکورسیزی کارگردانی شود و منتظر این که تیم «رفقای خوب» دوباره دور هم جمع بشوند و یک فیلم گنگستری درجه یک بسازند. فیلم آخر اسکورسیزی داستان فرانک شیران است. یکی از سران مافیا که با جیمی هوفا درگیری پیدا می‌کند. هوفا عضو هیات مدیره‌ی گروهی بود که زمانی شیران به آن‌ها کمک کرد تا با استفاده از امکانات مافیا مشکلات‌شان را حل کنند. این فیلم بهترین امتیاز را از سوی منتقدان میان فیلم‌های اسکورسیزی دریافت کرده است.

دیگر سی و پنج فیلم برتر دهه‌ی گذشته به انتخاب منتقدان به ترتیب عبارتند از: ۴۵ سالگی، داستان ازدواج، آقای ترنر، گریس شگفت‌انگیز، درون بیرن، لیدی برد، کارلوس، چهره‌ها و مکان‌ها، عشق، مرا به نام خودت صدا بزن، دزدان فروشگاه، تونی اردمان، اسپات لایت، لالالند، درون لوین دیویس، پرتره‌ای از یک بانو در آتش، پروژه‌ی فلوریدا، تیمباکتو، یادگاری، لویاتان، داستان اسباب‌بازی ۳، چهره‌ی سکوت، برج، سوارکار، جواهرات تراش‌نخورده، داستان‌هایی که ما می‌گوییم، پسر شائول، تاکسی جعفر پناهی، آن‌ها هرگز پیر نخواهند شد، EX LIBRIS: The New York Public Library، نوستالژی برای نور، دروازه‌بانان، ایدا، سوگلی، سوختن.

بیشتر بخوانید:
سرگرم‌کننده‌ترین فیلم‌های قرن بیست و یکم

منبع: Metacritic