معرفی بهترین داستان‌های کوتاه؛ اگر فرصت رمان خواندن ندارید این مجموعه‌ها را بخوانید

جایی خوانده بودم که: «داستان کوتاه به اثری گفته می‌شود که می‌توان آن را در عرض یک ساعت خواند ولی در طول یک عمر آن را به‌یاد آورد». به عقیده من این بهترین تعریف از داستان کوتاه است.

بهترین داستان‌ها کوتاه همیشه حرفی برای گفتن یا پیامی برای انتقال دارند؛ این پیام را گاهی با چنان ظرافتی بیان می‌کنند که قادر است تاثیری فراموش نشدنی بر روی مخاطب داشته باشد.

داستان کوتاه ویژگی‌های خاصی دارد که منجر به جذابیت آن است. فشردگی، نوع سبک و روش انتقال پیام مهمترین ویژگی انتقال پیام در داستان کوتاه است که نویسنده با مهارت می‌تواند به آن بپردازد. به دلیل محدودیت یک شروع به یاد ماندنی دارد و صحنه‌پردازی می‌کند طوری که مخاطب احساس می‌کند در دل داستان است.

داستان‌های کوتاه فرصتی را فراهم آورده‌اند که اگر حوصله خواندن رمان و داستان‌های بلند را ندارید، سراغ این سبک بروید و کتاب خواندن را فراموش نکنید.

در این مطلب به معرفی پنج مجموعه داستان کوتاه فارسی می‌پردازیم.

۱.دو دنیا

گلی ترقی یکی از محبوب‌ترین نویسندگان ایران پس از انقلاب است که با داستان‌های خاطره‌گونه‌اش شناخته می‌شود. عنصری در داستان‌های او هست که باعث می‌شود مردان و زنان در سنین مختلف خواننده رمان‌ها و داستان‌های کوتاه او باشند. او به هویت، گذشته، تهران دهه‌های پیش، خاطره‌ها و آدم‌های دیروز توجه می‌کند و داستان‌هایش را از میان روابط و حوادث واقعی و تجربه شده برمی‌گزیند. یکی از داستان‌های او توسط داریوش مهرجویی به فیلم تبدیل شد: درخت گلابی…

دو دنیا، مجموعه‌ی هفت داستان به‌هم پیوسته‌ی خاطره گونه‌ای از گلی ترقی می‌باشد. این کتاب ادامه‌ی خاطره‌های پراکنده است و داستانهای هر دو کتاب را می‌توان مجموعا فصل‌هایی از یک رمان تلقی کرد. زمان در کارهای گلی ترقی حضوری دلهره آور دارد. مراجعت مداوم بین گذشته و آینده که حسرت در گذشته و ترس از آینده را به همراه دارد.

داستان از زبان راوی، گلی ترقی، از یک کلینیک روانی، در حومه‌ی پاریس شروع می‌شود و بعد از پرداختن به خاطره‌های دور و پراکنده و شخصیت پردازی‌های ملموس در گذشته و آینده در قالب هفت داستان پیوسته، به نقطه‌ی شروع باز می‌گردد.

نویسنده‌ی کتاب «دو دنیا» می‌گوید که در کودکی بین دو دنیای نزدیک اما متخاصم زندگی می‌کرده است: «دنیای بین مدرنیته و سنت. دنیای خانواده مادر و دایی‌هایم که اروپا رفته و خیلی متجدد بودند و خانواده پدرم قمی بودند و پدرم که پدربزرگش آیت‌الله بود قرار بود خودش هم آیت‌الله بشود. ولی او که عاشق مدرنیته و علم بود اسم «ترقی» را برای خودش انتخاب کرد. او از هرچی که سنتی و مذهبی بود بدش می‌آمد. برای همین هم من و برادرم را فرستاد به آمریکا.»

۲.بهترین شکل ممکن

کتاب بهترین شکل ممکن روایت‌هایی صمیمانه و خودمانی از زندگی دارد. روایت هایی با تجربه های تلخ و شیرین. به نظرم این کتاب تداعی کننده دوران عاشقی است. دورانی که هر فرد آن را تجربه کرده‌ است.

از ویژگی‌های برجسته این اثر که آن را از دیگر آثار مصطفی مستور متمایز می‌کند، می‌توان به وجه سینمایی داستان‌ها اشاره کرد، به گونه‌ای که می‌توان گفت «بهترین شکل ممکن» ترکیبی از ادبیات و سینما و شاید موفق‌ترین اثر نویسنده در این تکنیک داستان‌نویسی باشد.

اسامی داستان‌های این مجموعه، اسامی شهرهای مختلف هستند که یا داستان در آن شهر اتفاق می افتد یا شخصیت‌ها در طول داستان از آن شهر گذر می‌کنند.

این کتاب به قدری جذاب است که می‌توانید آن را یک نفس و بدون وقفه بخوانید و از خواندن آن بسیار لذت ببرید. خواندن آن را به هیچ عنوان از دست ندهید.

۳.کاج های زرد

راویان داستان‌های “کاج‌های زرد” اغلب انسان‌هایی هستند که در مواجهه با یک موقعیت خاص مجبور به تصمیم‌گیری می‌شوند و البته گاهی این موقعیت‌ها هستند که تصمیم آدم‌ها را دچار خلل می‌کنند و آن‌ها مجبورند تن به آن چیزی بدهند که شاید خودشان خیلی تمایل به انجامش ندارند.

آدم‌های این قصه‌ها با اینکه ممکن است تنها نباشند اما وجه ” تنهایی” آن‌ها پررنگ‌تر از وجه اجتماعی زندگی‌شان است. در این مجموعه، پونه ابدالی نیم‌نگاهی هم به مسائل اجتماعی و حوادث پیرامون آن دارد مثل مهاجرت، خرافات، اعدام و…

۴.راننده تاکسی

محمود فرجامی با نثری روان و ساده و استفاده از طنزی اجتماعی در قالب کتاب «راننده تاکسی» به موضوعات و دغدغه‌های رایج قشر متوسط جامعه پرداخته و از نقطه نظری متفاوت علاوه بر روایت زندگی یک راننده تاکسی که یک سمند قسطی دارد، سعی کرده موضوعات نادرستی‌ که وارد فرهنگ ما شده را نیز به چالش بکشد. این کتاب شامل ۱۸ داستان کوتاه و یک مقدمه به قلم نویسنده است.

این کتاب توسط نشر نی به چاپ رسیده است. نویسنده‌ی این کتاب معتقد است که اگر قدرت یا بینش لازم برای اصلاح نداریم، دست‌کم تصویری از جامعه خودمان ارائه بدهیم. تصویری که طنزآمیز بودن آن اصلا نباید مانع واقعی بودنش بشود.

محمود فرجامی بیشتر با کتاب «بیشعوری» شناخته شده‌است. او راجع به داستان‌هایش در «راننده تاکسی» می‌گوید ابتدا قرار بوده نمایشنامۀ طنز باشند و به نقد رفتار و عادات اجتماعی ما ایرانی‌ها بپردازند، اما پس از مشورت با بزرگان حوزۀ طنز رویۀ آن‌ها تغییر می‌کند و به صورت داستان‌های کوتاه بازنویسی می‌شوند.

۵.خوابیدن در هوای آزاد

کتاب خوابیدن در هوای آزاد شامل ۱۵ داستان کوتاه است که شروع مستحکمی دارد. چند داستان اولیه کتاب تقریباً اکثر ویژگی‌های داستان خوب را دارند. البته در تعریف یک داستان خوب تعاریف مختلفی توسط کارشناسان حوزه ادبیات داستانی بیان شده است که یکی از این ویژگی‌ها، تازگی در نگاه نویسنده است که این مورد در بیشتر داستان‌های فرحناز شریفی دیده می‌شود.

او اغلب به سراغ سوژه‌هایی رفته‌ است که در نگاه اولیه، تازگی خاصی در آنها دیده نمی‌شود اما با کمی تامل می‌توان زاویه‌های تازه‌ای در بطن ماجراهایی که نویسنده تعریف می‌کند، دید.