بنیانگذاران دیجی کالا بعد از دریافت نشان امین‌الضرب از ایده‌آل‌هایشان گفتند
بنیانگذاران دیجی کالا نشان کارآفرینی امین الضرب را دریافت کردند. سعید محمدی می‌گوید دریافت این نشان حاکی از اعتماد پیشکسوتان جامعه کارآفرینی ایران به نسل جوان است و همین امر مسئولیت‌های بیشتری را متوجه‌شان کرده است. حمید محمدی پس از دریافت نشان امین الضرب اشاره می‌کند که تجربه حضور کارآفرینان حوزه صنعت و تجارت در بازارهای بین‌المللی بسیار ارزشمند است و باید این روحیه فکر‌کردن به بازارهای برون‌مرزی به جوانان استارتاپی تزریق شود تا پیش از اینکه کشورهایی مانند چین و آمریکا بازار کشورهای همسایه ما را در اختیار بگیرند، کسب‌وکارهای ایران بتوانند سهم بازار قابل توجهی از این کشورها را در اختیار داشته باشند. محمدی همچنین حضور دیجی‌کالا در بازارهای بین‌المللی را اولویت بزرگ این کسب‌وکار معرفی می‌کند.
-نشان امین‌الضرب را دریافت کردید و با چهره‌ای جوان با کارآفرینانی عکس یادگاری انداختید که چندین دهه از شما بزرگ‌تر هستند. طی صحبت کوتاهی که داشتید، به مسئولیت‌هایی اشاره کردید که با دریافت این نشان بیشتر هم می‌شوند. این مسئولیت را بیشتر توضیح بدهید؟
حمید محمدی: اولویت شماره یک ما طی چند ماه گذشته این بوده است که سازوکارهایی را به کار ببندیم که اکثرا پروسه‌ها و سیستم‌ها و روش‌های تکنولوژی‌محوری را می‌طلبند و از طرفی از اعمال آنها نیز مطمئن شویم.
سعید محمدی: وقتی نهادی مانند اتاق بازرگانی که پارلمان بخش خصوصی کشور است از یک بنگاه اقتصادی تقدیر می‌کند و آن را شایسته می‌داند که نشان معتبر امین‌الضرب را به او بدهد، به رسم امانتداری هم که شده، باید آن بنگاه اقتصادی در همه حوزه‌ها، در وهله اول مراقب خودش باشد که بتواند در این شرایط سخت اقتصادی همچنان به راهش ادامه بدهد. در وهله دوم هم باید بیش از پیش تلاش کند که بیشترین ارزش را برای خود و جامعه‌‌اش خلق کند.
به نظر من، نکته مهم این است که در این شرایط سخت، جامعه کارآفرینی و به ویژه استارتاپ‌ها و کارآفرینان جوان‌تر به امید و شنیدن داستان‌های موفقیت نیاز دارند، چون وجود چنین داستان‌هایی این شوق را ایجاد می‌کند که حتی در سخت‌ترین شرایط هم می‌توان کارهای برجسته‌ای انجام داد؛ کارهایی که ارزشی را نصیب جامعه می‌کند و روند ایجاد اشتغال را سرعت می‌بخشد و چرخه درآمدزایی را رقم می‌زند.
در این میان برای ما که از اکوسیستم استارتاپی ایران به چنین مراسمی دعوت می‌شویم و نشان دریافت می‌کنیم، بزرگ‌ترین مسئولیت این است که صفحات بیشتری به داستان موفقیت‌های استارتاپ‌های ایرانی اضافه کنیم. این نکته بسیار مهم است، چون امید ایجاد می‌کند و امید سرمایه بزرگی برای هر کسی است که می‌خواهد کاری را آغاز کند.
-به نظر شما، اهدای این نشان به استارتاپ‌ها می‌تواند حامل این پیام باشد که رویکردها به کارآفرینی در ایران تغییر کرده است؟
سعید محمدی: اهدای نشان امین‌الضرب به استارتاپ‌ها نشان می‌دهد که نگاه‌ها تغییر کرده و میدان کارآفرینی ایران بازیگران جدیدی به خودش می‌بیند که نهادهایی مانند اتاق بازرگانی تهران هم که بدنه آن را پیشکسوتان کارآفرینی از حوزه‌های صنعت، تجارت و… تشکیل می‌دهند، آنها را مورد تشویق قرار می‌دهد.
سعید محمدی: بله همینطور است و اهدای نشان امین‌الضرب به استارتاپ‌ها نشان می‌دهد که نگاه‌ها تغییر کرده و میدان کارآفرینی ایران بازیگران جدیدی به خودش می‌بیند که نهادهایی مانند اتاق بازرگانی تهران هم که بدنه آن را پیشکسوتان کارآفرینی از حوزه‌های صنعت، تجارت و… تشکیل می‌دهند، آنها را مورد تشویق قرار می‌دهد و ظرفیت‌های‌شان را باور می‌کند.
همچنین این توجه اتاق بازرگانی نشان می‌دهد که استارتاپ‌ها در ذهنیت افراد با‌سابقه‌تر حوزه کسب‌وکار نفوذ کرده‌اند و همگی به لزوم حرکت کارآفرینی به سمت حوزه آنلاین و دیجیتال واقف شده‌اند. به نظر من این قدم بسیار خوبی است. اینکه فعالان مهم اقتصادی پتانسیل استارتاپ‌ها را ببینند و به این سمت متمایل شوند، پیامدهای مثبتی برای جامعه استارتاپی و برای جامعه کارآفرینی ایران دارد.
یکی از نکته‌هایی که دریافت این نشان در‌بر‌دارد، می‌تواند این باشد که امروز نقش دیجی‌کالا در زندگی مردم ایران اینقدر پررنگ است که می‌توان از آن انتظار داشت در این زمانه سخت اقتصادی خدمات مناسبی و عادلانه‌ای به مردم بدهد.
دیجی‌کالا به عنوان یک پلتفرم خدمات الکترونیک که در سراسر کشور فعالیت می‌کند و عرصه کسب‌وکارش از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب را در‌بر‌می‌گیرد، در حال عرضه بیش از یک میلیون قلم کالای مختلف است؛ بنابراین یکی از مهم‌ترین نقش‌هایی که در این شرایط می‌تواند ایفا کند، ادامه عرضه محصولات با روندی مناسب و شرایط خوب است.
طی چند ماه گذشته که مدل مارکت‌پلیس را راه‌اندازی کردیم، مشکلات بزرگی در حوزه زنجیره تامین کالا داشتیم و به سختی توانستیم بعضی از کالاها را تامین کنیم. ما نهایت تلاش‌مان را کردیم که در وهله اول، در مسیر عرضه کالا به مردم وقفه‌ای ایجاد نشود. همچنین در گام دوم تلاش‌مان این بود که کالاها با قیمت مناسب به دست مردم برسد. هر چند در این میان خطاهایی هم وجود داشت که همین امر موجب شد که نیروهای‌مان را برای حل این خطاها بسیج کنیم.
در گام سوم هم تلاش ما این بوده که بتوانیم با پرورش نیروهای متخصص به فضای کارآفرینی کشور در حوزه کارآفرینی و تکنولوژی کمک کنیم. کما اینکه تیم فنی ۲۰۰ نفره متخصصی را آموزش داده‌ایم که می‌توانند همه نیازهای دیجی‌کالا را برطرف کنند. علاوه‌بر آن، این افراد متخصصان ایرانی هستند که سرمایه‌های ارزشمندی برای جامعه کارآفرینی کشور به شمار می‌روند.
-شما نشان کارآفرینی امین‌الضرب را دریافت کردید، ضمن تبریک، باید اذعان کرد که این امر از این نظر اهمیت دارد که یک باور مثبت در بدنه سنتی نسبت به کسب‌وکارهای آنلاین ایجاد شده است، این ارزشمندی برای شما از چه منظری اهمیت دارد؟
حمید محمدی: این نشان برای ما و مجموعه دیجی‌کالا از اهمیت زیادی برخوردار است، چون این نشان از طرفی برآمده از نهادی از تشکل‌های صنفی و عمدتا بخش‌های آفلاین و سنتی‌تر بازار است و از طرف دیگر نیز در بین کاندیداهای این نشان، از مجموعه‌های کسب‌وکارها و خدمات آنلاین هم حضور داشتند و خود این امر، ارزش این نشان را دو‌چندان می‌کند. همچنین این امر برای ما نشانه‌ای از نزدیکی بین مجموعه‌های آنلاین و سنتی به شمار می‌رود؛ اگرچه من پرهیز دارم از استفاده از نام سنتی چون موضوع سنتی و غیرسنتی‌بودن نیست، موضوع، خدمات برخط و خدمات آفلاین مطرح است.
-می‌توانیم بگوییم که آنها کارآفرینان نسل اول و شما کارآفرینان نسل دوم هستید.
حمید محمدی: بله دقیقا همینطور است. کسانی که تاکنون برای این نشان انتخاب می‌شدند، کارآفرینان ارزشمندی بودند که ستاره‌های صنعت و فرهنگ ما به شمار می‌روند و کوله‌باری از تجربه دارند، به همین دلیل نیز در کنار آنها قرار گرفتن و به انتخاب یک نهاد صنفی بسیار معتبر رسیدن، واقعا ارزشمند است. از طرفی دیگر اینکه کسب‌وکارهای آنلاین هم در این لیست هستند و به اندازه کافی به رسمیت شناخته شدند نیز جای خوشحالی دارد.
-اهدای این نشان به شما نشان‌دهنده این است که جایگاه ویژه‌ای برای دیجی‌کالا در نظر گرفته شده و نقش تأثیرگذار آن دیده شده است، به ویژه از طرف بدنه‌ای که آنها را سنتی یا غیربرخط می‌دانند؛ با توجه به این نگرش، چه مسئولیتی را از دیروز تا الان احساس کردید؟ قاعدتا باید با خودتان فکر کرده باشید که اکنون مسئله برای شما بسیار سنگین‌تر شده است!
حمید محمدی: صد‌در‌صد همینطور است به هرحال از ۲ یا ۳ سال پیش تصمیم گرفتیم پلتفرم‌مان را به روی همه کسب‌وکارها باز کنیم، به این معنا که به جای رقابت با کسب‌وکارهای آفلاین، اجازه همکاری داده و پلتفرم را در اختیار هر کسب‌وکاری قرار بدهیم تا در حد وسع و نوآوری خودش فعالیت کرده و ما نیز بتوانیم به جای رقابت، با پارتنرها شریک باشیم. این استراتژی اصلی ما بوده و اکنون نیز بعد از دریافت این نشان و به رسمیت شناخته‌شدن از طرف کسب‌وکارهای غیربرخط، پلتفرم ما می‌تواند جایگاه مهمی برای همکاری بلندمدت بوده و مسئولیت‌هایی را برای توزیع کالا و کمک به چرخه درآمدی در کشور به دوش بکشد.
-با توجه به اینکه پروژه فایر (آتش) را در یلدا سامیت ۲۰۱۸ مطرح کردید، تصور می‌کنم الان یک جدیت بسیار زیادی را باید به کار بگیرید که اتفاقات و شایعاتی که درباره قیمت کالا وکیفیت خدمات دیجی کالا و … ایجاد شد، یا پیش نیایند یا کمتر شاهد آن باشیم.
حمید محمدی: همانطور که در یلدا سامیت به تفصیل راجع به آن صحبت کردیم، اولویت شماره یک ما طی چند ماه گذشته این بوده است که سازوکارهایی را به کار ببندیم که اکثرا پروسه‌ها و سیستم‌ها و روش‌های تکنولوژی‌محوری را می‌طلبند و از طرفی از اعمال آنها نیز مطمئن شویم. این پروسه‌ها و سیستم‌ها در دو سه ماه گذشته تمام وقت ما را گرفته‌اند و در حال حاضر نیز تعداد قابل توجهی از آنها به کار گرفته شده‌اند و با استفاده از آن سیستم‌ها، اشتباهات و خطاها نزدیک به صفر شده است.
البته همیشه می‌توان سوء‌استفاده‌هایی را از هر پلتفرم بازی تصور کرد، اما ما سعی کردیم در ۱۲ سال ابتدایی کسب‌وکار، این اعتبار خدشه‌دار نشود و اگر هم در جایی اشکالی بوده، در وهله اول خیلی سریع آن را ببینیم و تیم ما در سریع‌ترین زمان و با بالاترین اولویت ممکن، برای رفع آن تلاش کند. این اولویت شماره یک تمام کسب‌وکار ما تاکنون بوده است.
-تشویق‌شدن و دریافت نشان از طرف کسب‌وکارهایی که جنس‌شان تا اندازه‌ای با شما متفاوت است و از طرفی سرمایه‌دارهای بخش خصوصی هم هستند، چقدر می‌تواند در جذب سرمایه مفید باشد؟ و دیدن کسب‌وکارهایی مانند آپارات و دیجی‌کالا از طرف کارآفرینان اتاق بازرگانی، چقدر می‌تواند تشویق‌کننده باشد که سرمایه‌شان را به سمت استارتاپ‌ها بیاورند؟
حمید محمدی: خیلی زیاد، در واقع من اصلا این دو بخش را دوبخشی نمی‌بینم که در تقابل با هم باشند، بلکه دو بخش هستند که به لحاظ عمر با یکدیگر متفاوت بوده و در دو مقطع زمانی مختلف شکل گرفته‌اند و در حال حاضر نیز با هم آشنا شده و همکاری‌هایی را از جنبه‌های مختلف شروع کرده‌اند. قطعا یکی از این همکاری‌ها سرمایه‌گذاری در هر دو حوزه است؛ یعنی اینطور نیست که کسب‌وکارهای آنلاین نیاز به هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری یا هیچ‌گونه کار در فضای آفلاین نداشته باشند.
در جوامع پیشرفته‌تر هم مثلا آمازون را می‌بینیم که حضور خود را هم در فضای آفلاین و هم در فضای آنلاین گسترش داده و نوع جدیدی از خدمات را ارائه می‌دهد. بنابراین دوبخشی‌کردن این دوسویه کارآفرینی درست نیست، چراکه هر چه جلوتر می‌رویم، این دوبخش بیشتر با هم ادغام می‌شوند. در برخی جایگاه‌ها حضور آنلاین را برای کاربرانی که در فضای آنلاین هستند، می‌بینیم و در برخی جایگاه‌های دیگر نیز برای کاربران آفلاین، حضور فیزیکی و آفلاین مشاهده می‌شود. در واقع می‌توان گفت هر دو نوع این کسب‌وکارها به سمت به‌کارگیری تکنولوژی برای ارائه سرویس بهتر و مناسب‌تر به کاربران حرکت کرده‌اند.
-در مراسم روز هجدهم دی‌ماه، بخش مهم و مشترک بین کارآفرینان، بحث صادرات و فکر‌کردن به بازارهای بین‌المللی بود، به طوری که فکر می‌کنم این تجربه برای آنها خیلی آسان است، چه اینجا تولید کنند و در تهران و ایران بفروشند، چه در بازار مثلا روس یا بازارهای دیگرآیا موافق هستید که تجربه آنها، خیلی ارزشمند بوده و می‌تواند به استارتاپ‌ها کمک کنند و روحیه بین‌المللی فکر کردن را به آنها اضافه کند؟
حمید محمدی: صد‌در‌صد همینطور است اکثر قریب به اتفاق استارتاپ‌های ما تجربه توسعه بازار در فضایی غیر از ایران را ندارند و کسانی که این تجربه را کسب کرده‌اند، تجربه‌شان بسیار ارزشمند است؛ ضمن اینکه کسب‌وکارهای آنلاین و استارتاپ‌ها، به خاطر ذات سبک و تکنولوژی‌محور خود، توان توسعه سریع‌تر و بیشتری دارند و امکان توسعه در بازارهای جدید برای آنها، هم سریع‌تر و هم کم‌هزینه‌تر اتفاق می‌فتد.
لذا اگر آن تجربه و دانش بتواند کنار آنها قرار بگیرد، قطعا می‌توانیم شاهد توسعه سریعی باشیم؛ مخصوصا در منطقه ما و در کشورهای همسایه که کسب‌وکارهای آنلاین و استارتاپ‌های بزرگ خارجی هنوز در آنها حضور پررنگی ندارند و بنابراین میدان برای استارتاپ‌های ایرانی وجود دارد. به همین دلیل برای کسب‌کارهای ایرانی فرصت مناسبی به شمار می‌رود که قبل از اینکه چینی‌ها یا آمریکایی‌ها استارتاپ‌های خود را آنجا گسترش دهند، ایرانی‌ها بتوانند قوی‌تر و جدی‌تر ظاهر بشوند.
-الان همه از دیجی‌کالا، به‌عنوان یک پیشرو و پیشکسوت، این انتظار را دارند که شاهد چهره بین‌المللی‌اش باشند.
حمید محمدی: همانطور که در آخرین کنفرانس خبری هم اشاره کردیم، یکی از اولویت‌های بزرگ ما همین توسعه کسب‌وکارمان در کشورهای منطقه و کشورهای مناسب است، پروسه تحقیقات بازار را نیز شروع کرده و سعی می‌کنیم هر چه سریع‌تر بتوانیم ان‌شاءالله این بخش را هم شروع کنیم.
-سؤال آخرم این است که حضور در تشکل‌های صنفی، مثلا اتاق بازرگانی که انجمن فروشگاه های آنلاین را هم راه انداخته است، چه کمکی می‌تواند به استارتاپ‌ها بکند؟
حمید محمدی: حضور در تشکل‌های صنفی قدرتمند و تشکل‌هایی که وجاهت قانونی و قدرت تاثیرگذاری آنها در نظر گرفته شده باشد، می‌تواند به حل چالش‌هایی که امروز استارتاپ‌ها در حوزه‌های مختلف با آنها مواجه هستند، کمک کند؛ چالش‌هایی مانند تنوع و تکثر مجوزها، چالش‌هایی قانونی مربوط به استارتاپ‌ها که در این زمینه‌ها یا قانونی وجود ندارد یا گنگ و مبهم است و باید روشن و شفاف باشد تا مانع رشد کسب‌وکارها نشود. همچنین قوانین موجود بعضا باید تفسیرهایی بشوند تا مسائل استارتاپ‌ها را بهتر حل کنند. این چالش‌ها در تشکل‌ها و با اقدامات آنها قابل حل است.
بنابراین حضور استارتاپ‌ها در این تشکل‌ها بسیار مهم است و در این میان هر چقدر هم قدرتمندتر بوده و هر چقدر هم از بدنه بخش خصوصی باشند، قطعا مفیدتر خواهند بود، تشکل‌هایی مثل اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی که یک تشکل کاملا برآمده از بخش خصوصی به شمار می‌رود و نمایندگان خود استارتاپ‌ها آنجا هستند، ضمن اینکه به لحاظ قانونی هم پشتوانه لازم برای اعمال سیاست‌های خود را دارد؛ همچنین سازمان نظام صنفی و تشکل‌های اتاق بازرگانی که تشکل‌های قوی و حمایت‌شده به وسیله قانون هستند حضور در آنها، در کنار سایر بدنه غیراستارتاپی و غیرآنلاین کشور، حتما ارزشمند است.
منبع: هفته نامه شنبه
این مطلب اولین‌بار در هفته نامه شنبه منتشر شده و در دیجی‌کالا مگ بازنشر شده است.
