دراگون سرنشیندار آماده برای پرواز؛ سفر به فضا از خاک آمریکا پس از یک دهه
حدود یک ماه دیگر و در تاریخ ۷ خرداد پس از نزدیک به یک دهه فضانوردان آمریکایی باری دیگر از خاک این کشور و این بار با فضاپیمای دراگون سرنشیندار (Crew Dragon) اسپیسایکس (SpaceX) به ایستگاه فضایی بینالمللی اعزام خواهند شد. ماموریتی که آغازگر دورانی جدید در صنعت فضایی خواهد بود.
ناسا شب گذشته تاریخ اولین پرتاب سرنشیندار فضاپیمای دراگون اسپیسایکس را اعلام کرد. در این ماموریت Doug Hurley و Bob Behnken، فضانوردان ناسا، سوار بر فضاپیمای دراگون سرنشیندار به ایستگاه فضایی بینالمللی سفر خواهند کرد. دو فضانورد که پیش از پیوستن به ناسا در ارتش ایالات متحده حضور داشتهاند و البته سابقه سفر فضایی را نیز در کارنامه خود دارند.
پس از بازنشستگی شاتلهای فضایی در سال ۲۰۱۱ هیچ فضانوردی از خاک آمریکا به فضا اعزام نشده است. ناسا پس از بازنشستگی شاتلهای فضایی تصمیم گرفت تا برای اعزام فضانوردان خود به ایستگاه فضایی با شرکتهای خصوصی همکاری کند. قراردادهایی با شرکتهای اسپیسایکس و بوئینگ بسته شد و این دو شرکت مشغول طراحی و ساخت فضاپیماهایی جدید شدند. اکنون این تلاشها به نتیجه رسیده است و بالاخره اولین پرتاب سرنشیندار یک شرکت فضایی خصوصی تا حدود یک ماه دیگر انجام خواهد شد. ماموریتی که شروع دورانی جدید در صنعت فضایی خواهد بود.
این ماموریت تاریخی اما به دلیل شیوع ویروس کرونا احتمالا تماشاگر زیادی نخواهد داشت. بر خلاف روند معمول که مردم بسیاری در سواحل فلوریدا به نظاره پرتاب فضاپیما از مرکز فضایی کندی ناسا مینشستند احتمالا این بار تنها عده محدودی از خبرنگاران و گزارشگران اجازه حضور در سایت پرتاب را خواهند داشت. طبق اعلام ناسا این سازمان فضایی توصیههای مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ایالات متحده را در نظر خواهد گرفت. حتی با توجه به شرایط بیماری کرونا در هفتههای پیش رو احتمال به تعویق افتادن این ماموریت نیز وجود دارد. با این حال فعلا همه چیز طبق برنامه پیش خواهد رفت.
شیوع ویروس کرونا بسیاری از فعالیتهای ناسا را متوقف کرده است. فعالیتهای مربوط به ایستگاه فضایی اما هنوز ادامه دارد. روز گذشته (جمعه ۲۹ فروردین) نیز دو فضانورد ناسا به همراه یک فضانورد روس از ایستگاه فضایی بینالمللی به زمین بازگشتند. حدود ده روز پیش نیز سه فضانورد روانه ایستگاه فضایی شدند.
ایستگاه فضایی بینالمللی از سال ۲۰۰۰ تا کنون بدون وقفه میزبان فضانوردان بوده است. کشورهای زیادی در پروژههای مختلف مربوط به ایستگاه فضایی بینالمللی همکاری میکنند، اما مسئولیت اصلی بر عهده آمریکا و روسیه است. البته سازمان فضایی اروپا (ESA) و آژانس فضایی کانادا نیز مسئولیت بخشهایی از ایستگاه فضایی بینالمللی را بر عهده دارند. از سال ۲۰۱۱ و با بازنشستگی شاتلهای فضایی نقش روسیه در اعزام فضانوردان به ایستگاه فضایی بسیار پررنگ شد.
در این سالها ناسا برای اعزام فضانوردان خود به ایستگاه فضایی بینالمللی راهی جز استفاده از فضاپیمای سایوز روسها نداشت. سفری که رزرو هر صندلی آن چیزی در حدود ۸۰ میلیون دلار برای ناسا هزینه داشت.
سالها انتظار برای پرتاب دراگون سرنشیندار
برنامه شرکتهای بوئینگ و اسپیسایکس برای ساخت فضاپیمای سرنشیندار از سال ۲۰۱۴ سرعت بیشتری گرفت و جدیتر دنبال شد. اسپیسایکس در سال ۲۰۱۴ بر اساس قرارداد خود با ناسا بودجهای ۲/۶ میلیارد دلاری دریافت کرد. طبق برنامههای اولیه قرار بود اولین پرتاب سرنشیندار فضاپیماهای شرکتهای خصوصی در سال ۲۰۱۷ انجام شود. با این حال طراحی و توسعه این فضاپیماها چند سال بیشتر از پیشبینیهای اولیه طول کشید.
در نهایت اسپیسایکس از سال گذشته آزمایشهای اصلی فضاپیمای دراگون سرنشیندار را آغاز کرد و اکنون برای آخرین پرتاب آزمایشی این فضاپیما آماده میشود. اسفند سال ۱۳۹۷ اسپیسایکس در ماموریت Demo-1 در سفری بدون سرنشین و آزمایشی فضاپیمای دراگون سرنشیندار را روانه ایستگاه فضایی کرد. پس از آن نیز تستهای دیگری روی این فضاپیما انجام شد. ماموریت پیش رو که Demo-2 نام دارد آخرین تست فضاپیمای دراگون سرنشیندار خواهد بود و در صورت موفقیت این ماموریت این فضاپیما وارد فاز عملیاتی خواهد شد.
فضاپیمای استارلاینر (Starliner) بوئینگ نیز اکنون مراحل آزمایشی خود را پشت سر میگذارد. هر چند که یکی از تستهای اخیر این فضاپیما با موفقیت کامل همراه نبود.
هر دو شرکت برنامههایی را نیز در زمینه گردشگری فضایی دنبال میکنند تا افراد علاقهمند، و البته سرمایهدار، را با فضاپیماهایشان به مدار زمین و حتی فراتر از آن ببرند.