افق پیشرفت دوربین‌های عکاسی کجاست؟

دوربین‌های عکاسی نخستین بار در اواسط قرن نوزدهم و از متحول شدن جعبه‌هایی به نام «کمرا آبسکیورا» بوجود آمدند. وسایلی بزرگ، گران‌قیمت و تخصصی، که می‌توانستند دنیا را به صورت خودکار و بدون نیاز به نقاشی کردن، ثبت کنند. از آن زمان تا کنون، تغییرات زیادی در دوربین‌های عکاسی رخ داده است. دوربین‌های عکاسی به تدریج و در طی سال‌ها، کوچک، ارزان، با کیفیت‌، آسان‌استفاده و عمومی شدند. دوربین‌های عکاسی با پیدایش فناوری‌های الکترونیک و دیجیتال، در دو برهه‌ی تاریخی سوار بر این دو انقلاب شدند. گویی دوربین‌ها خوب می‌دانند که چگونه باید فناوری نوین را در خدمت خود بگیرند. ولی آینده‌ی دوربین‌های عکاسی چیست؟ دوربین‌های عکاسی چه نقاط ضعف و عوامل محدود کننده‌ای دارند که با روند پیشرفت فناوری‌های کنونی، می‌توان چشم انداز تحول را در آن‌ها مشاهده کرد؟

۱. فوکوس بر روی همه چیز

از جمله حوزه‌هایی که به نظر می‌رسد دست کم در ۱۰ سال آینده بتوانیم تحولی عظیم را در آن مشاهده کنیم، فناوری فوکوس است. زمانی فوکوس در دوربین‌ها به صورت دستی انجام می‌شد. از اواسط دهه‌ی ۸۰ میلادی بود که توانستیم به تدریج شاهد ورود فناوری فوکوس خودکار به دوربین‌های SLR باشیم. فوکوس خودکار حقیقتا انقلابی عظیم بود و باعث شد که سرعت عکاسی زیاد شود. به مرور زمان سرعت فوکوس خودکار زیادتر و دقت آن بیشتر شد. اوج آن را می‌توانیم در دوربین‌های DSLR امروزی ببینیم. دوربین‌هایی که می‌توانند در کسری از ثانیه، با دقت خیلی زیاد بر روی یک سوژه در هر جای کادر که باشد، فوکوس کنند و در صورت تغییر مکان سوژه، فوکوس را بر روی آن نگه دارند. با این حال هنوز هم این فوکوس سریع و دقیق، ایده‌آل نیست و خیلی وقت‌ها پیش می‌آید که دوربین خیلی دیر و روی سوژه‌ای که نمی‌خواهیم فوکوس می‌کند. بسیاری اوقات نیز به دلیل تاریک بودن محیط،‌ دوربین اساسا نمی‌تواند روی سوژه فوکوس کند. چاره‌ی آن در نوعی فناوری است که اکنون در دوربین‌های «لایترو» استفاده می‌شود. تا به حال فقط دو-سه مدل از دوربین‌های لایترو به بازار آمده و این دوربین‌ها فعلا در دوران کودکی خود هستند. با این حال به نظر می‌رسد که فناوری آن‌ها یا حتی یک فناوری مشابه، بتواند آینده‌ی دوربین‌های عکاسی را در این زمینه به دست بگیرد. وقتی که با این دوربین‌ها عکس می‌گیرید، همه جای تصویر کاملا در فوکوس و شارپ است. بنابراین خیالتان از این بابت که همه‌ چیز را خیلی خوب ثبت کرده‌اید راحت می‌شود. پس از گرفتن عکس می‌توانید بر روی هر سوژه‌ای که خواستید فوکوس کنید، تا بقیه‌ی سوژه‌ها تار و از فوکوس خارج شوند. بنابراین احتمالا آینده‌ی فوکوس خودکار در همه‌ی دوربین‌های عکاسی، در دست فوکوس بر روی همه‌چیز و سپس انتخاب نقطه‌ی فوکوس پس از گرفته شدن عکس خواهد بود.

با دوربین‌های لایترو، می‌توان پس از گرفته شدن عکس نقطه‌ی فوکوس را مشخص کرد

۲. فیلم‌برداری به جای عکاسی

شاید بتوان آینده‌ی عکاسی را در فیلم‌برداری دید. تا به حال از جمله مشکلات عمده‌ی فیلم‌برداری، رزولوشن خیلی کم تصویر بود. ولی اکنون یک فیلم با رزولوشن ۴K به اندازه‌ی عکسی ۸ مگاپیکسلی رزولوشن دارد. این باعث می‌شود که دست کم بتوان در بعضی شرایط، به جای عکاسی از فیلم‌برداری استفاده کرد. البته به نظر نمی‌رسد در آینده‌ای نزدیک فیلم‌برداری بتواند در همه‌ی زمینه‌ها و ژانرها، جای عکاسی را بگیرد. با این حال فیلم‌برداری می‌تواند آن‌قدر سریع و با کیفیت شود، که عملا بتوان از تک‌تک فریم‌ها به عنوان عکس‌های با کیفیت استفاده کرد. برای مثال فرض کنید که یک عکاس ورزشی با دوربین و لنز بزرگ خود کنار زمین فوتبال ایستاده و با سرعت ۱۰ فریم بر ثانیه از یک صحنه عکاسی می‌کند. هرکدام از فریم‌های او نیز مثلا ۱/۲۵۰ ثانیه نوردهی دارد. اگر دوربین‌ او توانایی فیلم‌برداری با کیفیت بالا و در رزولوشن خیلی زیاد، مثلا ۸k با سرعت خیلی زیاد مثلا ۲۵۰ فریم بر ثانیه را داشته باشد، می‌تواند عملا به جای عکاسی، فیلم‌برداری کند و بنابراین این عکاس هیچ صحنه‌ای را از دست ندهد.

با افزایش رزولوشن فیلم‌برداری،‌ می‌توان از فیلم به جای عکس استفاده کرد

۳. پیشرفت مداوم در کیفیت تصویر

دوربین‌های دیجیتال وقتی به بازار آمدند، تصاویر خیلی خوبی ثبت نمی‌کردند. به همین دلیل نیز طرفداران دوربین‌های آنالوگ، نمی‌توانستند از دوربین‌های خود دست بکشند و اساسا دوربین‌های دیجیتال را به دلیل عکس‌های کم‌کیفیتی که می‌گرفتند قبول نداشتند. زمان گذشت و دوربین‌های دیجیتال آهسته‌آهسته و گاهی اوقات با جهشی سریع کیفیت عکس‌شان بهتر شد. به صورتی که اکنون به ندرت می‌توان عکاسی را پیدا کرد که با دوربین آنالوگ عکاسی کند. این روند در آینده همچنان ادامه خواهد داشت. فناوری ساخت سنسور تصویر و پردازشگر آن‌قدر پیشرفت می‌کند که دوربین‌های دیجیتال به راحتی می‌توانند در «آیسو»‌های بالا و نور خیلی کم تصاویر با کیفیتی بگیرند. این حوزه از آن جاهایی است که در سال‌های آینده، عموما پیشرفت تدریجی و گاهی اوقات پیشرفت‌های جهشی را در آن مشاهده می‌کنیم.

با پیشرفت سنسور و پردازشگر تصویر، همچنان شاهد افزایش تدریجی کیفیت عکس دوربین‌ها به خصوص در شرایط نوری ضعیف خواهیم بود

۴. سنسورهای بزرگتر و ارزان‌تر

دوربین‌های دیجیتال وقتی که به بازار آمدند واقعا قیمت نجومی داشتند این باعث می‌شد که کمتر کسی بتواند دوربین‌های دیجیتال را بخرد. این دوربین‌ها کم‌کم ارزان شدند و کار به جایی رسید که اکنون با چند صد دلار می‌توان یک دوربین DSLR با سنسور تصویر APS-C داشت. به نظر می‌رسد که در آینده همچنان این روند ادامه داشته باشد و بتوانیم دوربین‌های عکاسی با سنسور تصویر بزرگتر را با قیمت‌های کاملا ارزان‌تر داشته باشیم. ممکن است این روند کند یا خیلی سریع باشد. هم‌اکنون نیز می‌توانیم بارقه‌هایی از آن را در دوربین‌های کامپکت پیشرفته ببینیم. دوربین‌هایی عمدتا مجهز به سنسور تصویر یک اینچی که هنوز هم کمی گران‌قیمت هستند، ولی به مرور زمان می‌روند که ارزان‌تر و قابل‌ دسترس‌تر شوند. شاید اگر این دوربین‌ها بتوانند مشتریان بیشتری را به سوی خود جلب کنند و بدنه‌ی ساده‌تر و مثلا ساخته شده از پلاستیک به جای فلز مرغوب داشته باشند، قیمتشان تا حد زیادی افت کند.

کانن G7x سنسور تصویر نسبتا بزرگ یک اینچی، جثه‌ی کوچک و قیمت به نسبت ارزان دارد

۵. ادامه‌ی روند عمومی شدن

در یک و نیم قرن گذشته، به وضوح شاهد کوچک شدن، ارزان شدن و آسان استفاده شدن دوربین‌های عکاسی بودیم. این‌ها فاکتورهایی هستند که باعث عمومی شدن دوربین‌ها شدند. از دهه‌ی ۶۰ و ۷۰ میلادی تقریبا در هر خانواده‌ی طبقه‌ی متوسط در یک کشور پیشرفته،‌ می‌شد یک دوربین عکاسی کوچک پیدا کرد. با این حال از زمان دوربین‌دار شدن گوشی‌های همراه و البته افزایش کیفیت عکاسی آن‌ها، تحول دیگری را در زمینه‌ی عکاسی مشاهده می‌کنیم. اکنون دوربین‌ها همه جا همراه همه‌ی مردم هستند و در عرض چند ثانیه آماده‌ی عکاسی می‌شوند؛ پس از گرفته شدن عکس، مثل آب‌خوردن می‌توان آن‌ها را به اشتراک گذاشت. به نظر می‌رسد که در آینده، دوربین‌ها به صورت گسترده بر روی گجت‌های پوشیدنی سوار شوند. احتمالا در آینده دوربین‌هایی خواهیم داشت که در هر جا باشیم، در کسری از ثانیه آماده به کار می‌شوند و برای ما تصویربرداری می‌کنند. شاید حتی در آینده دوربین‌ّهایی داشته باشیم که همیشه در حال تصویربرداری هستند؛ مثلا عینک یا لنز هوشمندی را تصور کنید که همیشه بر روی صورت شما قرار دارد و دائما کار فیلم‌برداری انجام می‌دهد. آن هنگام عمیقا به مشکلات حریم خصوصی هم برخورد می‌کنیم. در ضمن فناوری‌های دیجیتال همچنان که اکنون نیز پیشرفت کرده‌اند، می‌توانند به حدی برای عکاسی عموم مردم مفید باشند که حتی کار کادر بندی و ویرایش تصویر را به صورت خودکار انجام دهند. هم اکنون نیز بسیاری از این نوع فناوری‌های دیجیتال که در جهت سهولت کار عکاسی و به اشتراک‌گذاری تصاویر برای مردم هستند را می‌توانیم در دوربین‌های دیجیتال و گوشی‌های هوشمند ببینیم.

در آینده احتمالا شاهد استفاده‌ی گسترده از دوربین‌ها بر روی گجت‌های پوشیدنی خواهیم بود