استیو، جاوید، چاد؛ کسانی که یوتیوب را دودستی تحویل گوگل دادند

بزرگ‌ترین مرجع ویدیوهای مردمی دنیا، ایده‌ی سه جوان به نام‌های «چاد هرلی» ‌(Chad Hurley)، «استیو چن» (Steve Chen) و «جاوید کریم» (Jawed Karim) بود. آن‌ها می‌خواستند هیچ‌کس از تماشای اتفاق‌های ناب دنیا محروم نباشد، هرکس بتواند صحنه‌ای را فیلم‌برداری و برای عموم منتشر کند و رقیبی مردمی برای رسانه‌های یک‌جانبه‌ی دولتی وجود داشته باشد. در ادامه با دیجی‌کالا مگ و  زندگی‌نامه‌ی موسسان «یوتیوب» (ِYoutube) همراه باشد.

‌‌‌     ‌

چاد هرلی

«چاد مردیث هرلی» در ۲۴ ژانویه‌ی ۱۹۷۷ در ایالت پنسیلوانیای آمریکا به دنیا آمد. کودک که بود به هنر علاقه داشت ولی بزرگ‌تر که شد رایانه و رسانه‌های الکترونیک مسحورش کردند. در دبیرستان عضو تیم دانش‌آموزی فناوری بود و در مسابقات مقام هم آورد. اما وقتی خواست به دانشگاه برود نتوانست بر ذات هنردوست خود غلبه کند و در آخر رشته‌ی هنرهای زیبا را انتخاب کرد.

چاد در ۱۹۹۹ از دانشگاه «ایندیانا» پنسیلوانیا لیسانس گرفت. یک سال بعد با «کتی کلارک» دختر «جیمز کلارک» یکی از کارآفرینان مطرح دره‌ی سیلیکون ازدواج کرد.

استیو چن

«استیون شی چن» در ۱۸ آگوست ۱۹۷۸ در شهر تایپه، پایتخت تایوان متولد شد. ۱۵ سال داشت که با خانواده به ایالات متحده مهاجرت کردند. ابتدایی را در دبستان «ریور تریلز» گذراند و برای متوسطه راهی دبیرستان مشهور «جان هرسی» شد؛ اما سه سال بیشتر آن‌جا نماند و سه سال پایانی، دانش‌آموز آکادمی علوم و ریاضیات «ایلینوی» بود تا مسیر ورود به دانشگاهش هموارتر شود.

از آکادمی ایلینوی دیپلم گرفت، به‌راحتی وارد دانشگاه ایلینوی شد و در سال ۲۰۰۲ لیسانس علوم رایانه گرفت.

جاوید کریم

«جاوید کریم» در ۲۸ اکتبر ۱۹۷۹ در «مرسبورگ» آلمانی شرقی سابق به دنیا آمد. پدرش «نایمول کریم» اصالت بنگلادشی دارد و به عنوان یک محقق در شرکت 3M کار می‌کند. مادرش «کریستین» آلمانی است و در دانشگاه مینسوتا دانشمند و پژوهشگر زیست‌شیمی (Biochemistry) است. خانواده‌ی کریم در سال ۱۹۸۱ به‌سختی و مخفیانه از دیوار برلین گذشتند و خود را به آلمان غربی رساندند. جاوید همان‌جا بزرگ شد. خانواده برای فراهم کردن مسیر رشد بهتر برای فرزندشان دوباره تصمیم به ترک وطن گرفت و در ۱۹۹۲ به ایالات متحده‌ی آمریکا مهاجرت کرد. آن‌ها در ایالت «مینسوتا» و شهر «سنت پاول» مستقر شدند.

جاوید دیپلمش را در دبیرستان مرکزی شهر دریافت کرد. برای تحصیلات عالی به دانشگاه «ایلینوی» رفت و علوم رایانه خواند. قبل از فارغ‌التحصیلی مدتی دانشگاه را کنار گذاشت تا به تیم اولیه‌ی شرکت «پی‌پال» (PayPal) بپیوندد؛ اما کمی بعد واحدهای باقی مانده را گذراند و لیسانس گرفت. برای فوق لیسانس راهی استنفورد، دانشگاه کارآفرینان آمریکا شد و تحصیلات خود را در همان رشته‌ی علوم رایانه به پایان رساند.

حضور سه کارآفرین در شرکت نوپای پی‌پال

قسمت بر این بود که چاد، استیو و جاوید در یک زمان کارمند پی‌پال شوند. هرسه‌ی آن‌ها تقریبا با هم در این شرکت مشغول به کار شدند و همین همکاری و آشنایی، پایه‌ی همکاری بزرگ‌تری را رقم زد.

آن‌طور که جاوید تعریف می‌کند دو واقعه در سال ۲۰۰۴ باعث شد به فکر راه‌اندازی سرویس اشتراک‌گذاری (Sharing) ویدیو بیفتد. در یکی از کنسرت‌های موسیقی‌ای که در آن سال برگزار شد اتفاق جالبی افتاد که سروصدای زیادی به پا کرد؛ اما چاد هرچه اینترنت را بالا و پایین کرد جز تعریف واقعه، نتوانست ویدیویی از اصل آن پیدا کند؛ اتفاق بعدی سونامی اقیانوس هند بود که در سال ۲۰۰۴ کشورهای زیادی در خاور دور و شبه‌قاره را در نوردید. این یکی هم به جز تصاویر رسمی رسانه‌ها خبری از ویدیوهای اصیل از درون واقعه نبود.

تاسیس یوتیوب

سه موسس جوان به امید راه‌اندازی شرکت و عملی‌ کردن ایده‌ی خود، پی‌پال را ترک کردند. شرکت یوتیوب به‌صورت مسوولیت محدود در ۱۴ فوریه‌ی ۲۰۰۵ رسما تاسیس شد. اولین ویدیوی این وبگاه با نام «من در باغ وحش» در ۲۳ آوریل ۲۰۰۵ به‌وسیله‌ی جاوید بارگذاری شد. ویدیوی کوتاه زیر را تماشا کنید.

یوتیوب با جذب سرمایه‌ی ۱۱٫۵ میلیون دلاری شرکت شتاب‌دهنده‌ی «سیکوا کپیتال» (Sequoia Capital) به‌سرعت رشد کرد و خیلی زود در فضای مجازی نامی برای خود دست‌وپا کرد. اما متاسفانه از همان اول مشکلات حقوقی زیادی گریبان‌گیرش شد. ابتدا شرکت Universal Tube & Rollform Equipment که صاحب دامنه‌ی www.utube.com بود از آن‌ها شکایت کرد و مدعی شد دامنه‌ی www.youtube.com به دلیل تلفظ یکسان باعث لطمه به کسب‌وکارش می‌شود. بعد هم مشکلات حق نشر ویدیوها از هر سو بر سر سه موسس جوان یوتیوب آوار شد. از سوی دیگر هزینه‌ی نگهداری و گسترش سرور برای بارگذاری ویدیوهای رو به رشد یوتیوب سر به فلک زده بود و کم‌کم اندوخته‌ی شرکت یوتیوبی که در آن زمان روش درآمدزایی مناسبی هم نداشت ته می‌کشید.

فروش یوتیوب

در همین میان، «لری پیج» و «سرگی برین» (موسسان گوگل) با مشاهده‌ی وضعیت یوتیوب و با آگاهی از پتانسیل بالقوه‌اش پیشنهاد خرید این شرکت را دادند. نهایتا در ۱۳ نوامبر ۲۰۰۶ شرکت گوگل با مبلغ ۱٫۶۵ میلیارد دلار یوتیوب رسما تملک کرد. در ویدیوی زیر هیجان چاد هارلی و استیون چن را ببینید. آن‌ها در این ویدیو خریده‌شدن یوتیوب به وسیله‌ی گوگل را اعلام می‌کنند.

طی این معامله، دو تن از موسسان یوتیوب بر سمت‌های خود ابقا شدند؛ چاد هرلی مدیر عامل، استیو چن مدیر فنی شد ولی جاوید کریم که هنگام تاسیس شرکت تعهد داده بود تنها به عنوان یک کارمند و مشاور در یوتیوب باشد روی تحصیل خود در دانشگاه استنفورد متمرکز شد.

بعدا در اکتبر ۲۰۱۰ چاد هرلی [احتمالا تحت فشار مدیران گوگل] از رهبری یوتیوب کناره گرفت و کرسی خود را به «سالار کمانگر» سپرد. هرلی که علاقه‌ی زیادی به مسابقات فرمول یک داشت با سرمایه‌گذاری در یکی از تیم‌های شرکت‌کننده مدتی خود را مشغول این ورزش تفریحی کرد ولی با شکست‌های متوالی تیمش از ادامه‌ی این کار منصرف شد.

او به همراه استیو چن در آگوست ۲۰۱۳ یک شرکت ویرایش ویدیوهای تلفن‌های هوشمند به نام Mixbit تاسیس کردند و هم‌اکنون هردو در این شرکت مشغول به کارند. شرکتی که چاد هرلی، استیو چن و جاوید کریم تاسیس کردند طبق آمار الکسا، امروز بعد از وبگاه خود گوگل  دومین وبگاه پربازدید و محبوب اینترنت است. یوتیوب امروز تنها یک وبگاه دیگر در اینترنت نیست؛ یوتیوب طی سال‌های فعالیتش، فرهنگ اشتراک‌گذاری ویدیو را گسترش داده و بر بطن تقریبا تمام اتفاقات عالم حضور داشته؛ چیزی که هدف اصلی موسسانش بود.

‌‌‌‌‌        ‌‌‌‌

به نظر شما اگر موسسان یوتیوب ناپخته عمل نمی‌کردند و پیش از راه‌اندازی شرکت و وبگاه‌شان ابتدا به مسائل حقوقی و مالی فکر می‌کردند باز هم در آن زمان حاضر به فروش شرکت و ایده‌ی خود می‌شدند؟ شما چقدر مسائل غیر فنی را در به ثمر رسیدن یک ایده موثر می‌دانید؟

نقش یوتیوب در عصر حاضر چیست؟ فکر می‌کنید این‌که هر رخدادی در کوتاه‌ترین زمان ممکن به دست همه مردم زمین می‌رسد بیشتر فایده داشته یا ضرر؟

‌‌‌