احتمال وجود سیاره‌ای دیگر به دور نزدیک‌ترین ستاره به منظومه‌ی شمسی
در سال ۲۰۱۶ بود که خبر کشف سیاره‌ای فراخورشیدی به دور پروکسیما قنطورس، نزدیک‌ترین ستاره به منظومه‌ی شمسی، اعلام شد. اکنون اخترشناسان اعلام کرده‌اند که احتمالا سیاره‌ای دیگر نیز به دور این ستاره قرار دارد. سیاره‌ای که به طور غیررسمی پروکسیما سی (Proxima c) نام گرفته است.
اخترشناسان هنوز از وجود این سیاره مطمئن نیستند و برای تایید کشف این سیاره‌ی فراخورشیدی به رصدهای تکمیلی نیاز دارند. با شواهد فعلی به نظر می‌رسد پروکسیما سی در دسته‌ی سیارات فراخورشیدی ابرزمین قرار دارد و جرم آن حداقل حدود شش برابر جرم زمین است. فاصله‌ی این سیاره از پروکسیما قنطورس نسبتا زیاد (حدود ۱/۵ برابر فاصله‌ی زمین از خورشید) است و هر بار گردش پروکسیما سی به دور این ستاره حدود ۱۹۰۰ روز طول می‌کشد. بنابراین و با توجه به این که پروکسیما قنطورس یک ستاره‌ی سرد و کوچک است احتمالا این سیاره دنیایی یخ‌زده است.
این در حالی است که پروکسیما بی به ستاره‌ی پروکسیما قنطورس نزدیک‌تر است. پروکسیما بی هر ۱۱ روز یک بار به دور این ستاره می‌گردد و در کمربند حیات این ستاره قرار دارد. جایی که آب مایع می‌تواند در سطح سیاره جاری باشد.
پروکسیما قنطورس حدود ۴/۲ سال نوری از منظومه‌ی شمسی فاصله دارد و در دسته‌ی کوتوله‌های سرخ قرار می‌گیرد. ستاره‌ای سرد و کوچک که نسبت به خورشید بسیار کم‌نورتر و سردتر است. بنابراین کمربند حیات این ستاره نیز نسبت به خورشید بسیار به آن نزدیک‌تر است.
آشکارسازی شواهد مبنی بر وجود سیاره‌ای دیگر به دور ستاره‌ی پروکسیما قنطورس بر اساس همان داده‌هایی صورت گرفت که منجر به کشف پروکسیما بی شده بود. البته علاوه بر این، رصدهایی که در سال ۲۰۱۷ انجام شده بود نیز در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. اخترشناسان در این پژوهش از ابزار HARPS رصدخانه‌ی جنوبی اروپا استفاده کردند.
تلسکوپ ۳/۶ متری رصدخانه‌ی جنوبی اروپا که ابزار HARPS روی آن نصب شده است.
(Credit: ESO/B. Tafreshi (twanight.org
با وجود داده‌ها و اطلاعات به دست آمده پژوهشگران این تحقیق تاکید می‌کنند که کشف پروکسیما سی هنوز قطعی نشده است. هر چند که پژوهشگران به دلیل قوانین ژورنالی که مقاله‌شان را به آن ارسال کرده‌اند به جز اطلاعاتی که در سخنرانی‌شان ارائه کردند اطلاعات دیگری را از تحقیقات‌شان اعلام نکردند.
در حال حاضر پژوهشگران برای تایید کشف این سیاره به رصدهای تکمیلی نیاز دارند. ESPRESSO، نسل بعدی آشکارسازهای سیارات فراخورشیدی رصدخانه‌ی جنوبی اروپا، می‌تواند در تایید این کشف به اخترشناسان کمک کند. ماهواره‌ی گایا (Gaia) آژانس فضایی اروپا جزء دیگر ابزارهایی است که دقت کافی برای تایید این کشف را دارد.
پروکسیما سی می‌تواند سوژه‌ای عالی برای تصویربرداری مستقیم باشد. عکاسی از سیارات فراخورشیدی کار بسیار دشواری است و تصاویر مستقیم زیادی از سیارات فراخورشیدی وجود ندارد. با این حال و با توجه به فاصله‌ی زیاد پروکسیما سی از پروکسیما قنطورس می‌توان این سیاره را هدفی نسبتا آسان برای تصویربرداری مستقیم دانست. احتمالا تصویربرداری از پروکسیما سی در محدوده‌ی توان تلسکوپ فضایی جیمز وب خواهد بود. تلسکوپ فضایی بعدی ناسا که در سال‌های پیش رو به فضا ارسال خواهد شد.
تصویربرداری از پروکسیما سی در شناخت بهتر ابرزمین‌ها بسیار موثر خواهد بود. ابرزمین‌ها سیاراتی معمول در کهکشان راه شیری هستند که البته نمونه‌ای از آن‌ها در منظومه‌ی شمسی وجود ندارد. سیاراتی که جرم و اندازه‌شان چیزی بین زمین و نپتون است. ابرزمین‌ها ممکن است سیاراتی تشکیل‌شده از گاز باشند که شرایط مناسبی برای شکل‌گیری حیات ندارند. یا این که نسخه‌ای بزرگ‌تر از سیاره‌ی سنگی و زیست‌پذیر خودمان، یعنی زمین، باشند. ثبت تصویر مستقیم از ابرزمین‌ها شناخت ما را از این سیارات بیشتر خواهد کرد.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از منظومه‌ی پروکسیما قنطورس.
Credit: ESO/M. Kornmesser
منبع: Scientific American
