آیفون نسل اول؛ موبایلی که دنیا را عوض کرد

تا امروز گوشی‌های مختلفی از نوکیا، سونی اریکسون، HTC، سامسونگ، LG، موتورولا و… راه خود را به موزه گجت‌های رتروی دیجی‌کالا مگ باز کرده‌اند. در این میان جای یک گوشی به‌شدت در این موزه خالی است. اپل آیفون، موبایلی که مسیر دنیای گوشی‌های هوشمند را تغییر داد. چه فرصتی از این بهتر برای این که آیفون نسل اول را به موزه‌ی گجت‌های رترو دعوت کنیم.

آیفون نسل اول پس از چند سال انتظار و شایعات مختلف درباره کار کردن اپل روی یک گوشی انقلابی در ۹ ژانویه ۲۰۰۷ توسط استیو جابز بزرگ در کنفرانس «مک ورلد» معرفی شد. جابز در این مراسم تاریخی اشاره کرد که برای دو سال و نیم منتظر این لحظه بوده و اپل قصد دارد در این روز تلفن را از نو ابداع کند!

جابز مهارت ویژه‌ای در به هیجان آوردن مخاطبان داشت. او ابتدا همه را با بیان این که قصد دارد سه گجت را در این مراسم معرفی کند گمراه کرد؛ یک آیپاد با صفحه‌ی عریض و کنترل‌های لمسی، یک گوشی موبایل انقلابی و گجتی برای اتصال به اینترنت. سپس شروع به تکرار کردن نام این گجت‌ها به‌صورت پشت سر هم کرد تا جایی که رفته‌رفته مخاطبان متوجه شدند که فریب خورده‌اند. در نهایت جابز اعلام کرد که این سه محصول در واقع سه گجت مجزا نیستند بلکه محصول جدید ترکیبی از آن‌ها است که اپل آن را آیفون می‌نامد.

پس از گذشت ده سال هنوز هم دیدن این سخنرانی ما را هیجان زده می‌کند. پیشنهاد می‌کنم حتما این بخش از کنفرانس مک‌ورلد را در ویدیوی زیر تماشا کنید.

پیگیری پیشینه‌ی ساخت آیفون با توجه به محافظه‌کاری شدید اپل در حفظ اطلاعات و پروژه‌های مختلفی که در طراحی آن دخیل بوده کار ساده‌ای نیست. بر اساس گفته‌ای از «فیل شیلر»، ایده‌ی اصلی ساخت آیفون از موفقیت آیپاد شروع شده. پروژه‌ای از سال ۲۰۰۳ که ایده‌ی اصلی آن آوردن موسیقی و فیلم به تلفن همراه بوده است.

از سوی دیگر استیو جابز در سال ۲۰۰۵ ایده‌ی استفاده از صفحه‌نمایش چندلمسی را برای حذف کردن ماوس و کیبورد از کامپیوترها مطرح کرد. جالب است بدانید که اپل ابتدا قصد داشته این ایده را در ساخت تبلتی به کار ببرد که می‌توانسته همان آیپد باشد. اما زمانی که نمونه‌ی اولیه‌ی این دستگاه به دست استیو جابز رسیده او تصمیم گرفته این تکنولوژی را در ساخت یک گوشی موبایل به کار ببرد.

مجموع این تلاش‌ها در قالب پروژه‌ای به نام «پروژه‌ی بنفش» (Purple Project) انجام گرفته که خروجی نهایی آن آیفون بوده است.

آیفون نسل اول صفحه نمایش ۳.۵ اینچی لمسی خازنی با رزولوشن ۳۲۰ در ۴۸۰ پیکسل داشت، پردازنده‌ی ۶۲۰ مگاهرتزی آن را سامسونگ ساخته بود و به ۱۲۸ مگابایت رم در کنار ۴، ۸ یا ۱۶ گیگابایت حافظه‌ی داخلی مجهز بود. اولین آیفون با اولین نسخه از iOS که در آن زمان هنوز iPhone OS خوانده می‌شد روانه‌ی بازار شد و به‌روزرسانی‌های اپل را تا iOS 3.1.3 دریافت کرد.

آیفون نسل اول علی‌رغم تمام نوآوری‌هایش، کمبودهایی هم داشت که برخی از آن‌ها تا امروز هم پا برجا مانده‌اند. از جمله مهم‌ترین کمبودها (به ویژه برای ما ایرانی‌ها که آن روزها غرق بلوتوث و اس‌ام‌اس بازی بودیم) می‌توان به عدم امکان ارسال فایل از طریق بلوتوث و نداشتن اس‌ام‌اس دلیوری اشاره کرد.

در اولین نسخه‌ی iOS هنوز خبری از اپ استور و اپلیکیشن‌های متنوع هم نبود. اولین نسخه‌ی iOS‌ حتی امکان کپی و پیست کردن محتوا را هم نداشت. این محدودیت‌ها باعث شد برخی از همان ابتدا لقب زندان را به آیفون بدهند و هکرها برای افزودن قابلیت‌های بیشتر پدیده‌ی «جیلبریک» را ابداع کنند.

• 
• 
• 
• 
• 

آیفون بخش زیادی از موفقیت خود را مدیون صفحه‌نمایش لمسی خازنی و رابط کاربری ساده‌ی مبتنی بر قابلیت چند لمسی بود. البته آیفون اولین موبایلی نبود که از صفحه نمایش خازنی استفاده می‌کرد. تقریبا یک ماه پیش از آن LG یک گوشی به نام LG Prada معرفی کرد که از صفحه نمایش لمسی خازنی در آن استفاده شده بود. مدیر بخش تحقیق و توسعه‌ی LG در یک کنفرانس خبری اپل را متهم کرد که ایده‌ی آیفون را از روی گوشی «پرادا» کپی کرده است!

در نهایت دعوای حقوقی بین اپل و سامسونگ بر سر پتنت‌ها و متهم شدن اپل از سوی سامسونگ که ایده‌ی آیفون را از روی یکی از طراحی‌های اولیه‌ی سونی کپی کرده است باعث شد تا اپل درهای مهر و موم شده‌ی آزمایشگاه‌های خود را باز کند و برای رفع اتهام از خود نمونه‌های اولیه‌ای از آیفون (پروژه‌ی بنفش) را نمایش دهد که تاریخ ساخت آن‌ها به پیش از زمان تولید تمام این محصولات و نمونه‌ها باز می‌گشت. نکته جالب این که یکی از این نمونه‌های کنار گذاشته شده که در تصویر بالا آن را می‌بینید به‌شدت به آیفون ۴ شباهت دارد که در سال ۲۰۱۰ روانه‌ی بازار شد.