آدیداس با کفش جدیدش به میدان حفاظت از محیطزیست پا میگذارد
مارتلوس بنِت (Martellus Bennett) فوتبالیست مشهور آمریکایی یک جمله جالب دارد: «همه خلاق هستند، منتهی ما تنها آن اندازهای خلاق هستیم که به خودمان اجازه میدهیم باشیم.» اکنون شرکت آدیداس که برادران داسلر (Dassler) آلمانی آن را در سال ۱۹۴۸م. بنیاد گذاشتند، ایده فوقالعاده مبتکرانه و دوستدار محیطزیستی را به بازار عرضه کردهاند که تماماً از الیاف و رشتههای بازیافتی پلاستیکهای رها شده در اقیانوس ساخته شده است. این ایده خلاقانه جامعه دوستدار محیطزیست را در سرتاسر دنیا به شعف آورده است. کفشهای آدیداس که زمانی جسی اونز (James Cleveland “Jesse” Owens) قهرمان مشهور المپیک آمریکایی-آفریقایی قهرمانیاش را مدیون آنها میدانست، اکنون میروند تا صخرههای مرجانی، نهنگها و دلفینها و آبزیان اقیانوسی دیگر را از شر مهمترین بلای انسانی قرن به نام پلاستیک نجات دهند.
ما چقدر پلاستیک در اقیانوسها رها کردهایم؟
تازهترین آمارها نشان میدهند که از مجموع ۵.۲۵ تریلیون تکه زباله پلاستیکی که در اقیانوسهای سرتاسر جهان رها شده، تنها حدود ۲۶۹ هزار تن روی سطح آب شناور مانده و نزدیک ۴ بیلیون میکروفیبر نیز در هر کیلومترمربع از آبهای عمیق اقیانوسی تهنشین شده است. اینهمه پلاستیک در نهایت به کجا میرود؟ پلاستیک رها شده در اقیانوسها بحرانی است که ابعاد آن میتواند گاه صدها متر و گاهی تنها چند میکرون باشد.
دکتر اندرس کوزار کابانیاس(Andres Cozar Cabañas) و همکارانش در تیرماه سال ۹۳، نخستین نقشه زبالههای شناور اقیانوسی جهان را به آکادمی علوم آمریکا ارائه کردند. این نقشه که تصویر آن را در ذیل مشاهده میکنید، بر اساس نمونهبرداریهای متعدد و مدلسازی از وضعیت جریانهای چرخنده نیمه گرمسیری تهیه شده و نخستین نمونه در نوع خود است که نشان میدهد ما تا چه اندازه برای طبیعت فاجعهساز بودهایم.
اهمیت مشکل و ضرورت ارائه راهحل
آیا میدانید که دانشمندان پیشبینی کردهاند که تا سال ۲۰۲۵ م. تمام اکوسیستمهای صخرههای مرجانی در سرتاسر دنیا برای همیشه از روی کره زمین محو میشوند؟ آیا میدانید که انتظار میرود، ظرف ۶ الی ۱۶ سال بخش اعظم حیات اقیانوسی برای همیشه منقرض شود؟ صدها کیلومتر تور ماهیگیری پلاستیکی، خیلی آسان و تنها به دلیل بیاستفاده شدن توسط ماهیگیران و کشتیهای ماهیگیری هر ساله در آبهای اقیانوسی رها میشود و نتیجه آن هم این است که یا به دور لاک لاکپشتی بینوا میپیچند و بدنش را دفرمه میکنند یا خیلی راحت به صورت میکروفیبر توسط میلیونها آبزی بزرگ و کوچک بلعیده شده و در نهایت هم باعث مرگ آنها میشوند.
آنهایی که خلاق هستند، اقیانوسها را نجات دهند
سیریل گوتش (Cyrill Gutsch) یک طراح متولد آلمان و موسس یک شرکت ایدهپردازی خلاقانه در نیویورک سیتی است که تصمیم گرفت تا این بحران را به شیوه خاص خودش حل کند. گوتش در ابتدا تالار گفتگوی «پارلی برای اقیانوسها» (Parley for Oceans) را بنیاد گذاشت. هدف وی از اینکار این بود که صنایع خلاق و طراحان آنها دور هم بیایند تا ایدههای خلاقانه خودشان را برای حفاظت از محیطزیست دریایی با یکدیگر به اشتراک بگذارند. کنار هم آوردن هنرمندان، دانشمندان، موسسات بزرگ حامی محیطزیست سبب گردید تا این طراح خلاق بتواند تجربه خلاقانه و وقایع روز محیطزیست را در هم بیامیزد و از آنها برای حرفه خود کمال استفاده را ببرد.
مهمترین دستاورد تالار گفتگوی «پارلی برای اقیانوسها» این بود که توانست شرکت آدیداس را به عنوان شریک تجاری با خود همراه سازد. آدیداس و پارلی در روز جهانی اقیانوسها مورخ ۸ ژوئن (۱۹ خرداد) تعداد ۵۰ جفت کفشی را که برای ساخت آنها صرفاً از بقایای پلاستیکهای اقیانوسی استفاده شده بود، به بازار عرضه کردند. کسانی که تمایل داشتند، یک جفت از این کفشها را داشته باشند، میبایست در یک مسابقه اینستاگرامی شرکت میکردند و در آن یک ویدیو که تعهد آنها را نسبت به توقف مصرف عناصر پلاستیکی دست اول نشان میداد، به اشتراک میگذاشتند.
الکساندر تیلور (Alexander Taylor) یکی دیگر از طراحانی است که در پیادهسازی این طرح شرکت داشته است. وی درباره اهمیت چنین کارهایی می گوید که چنین پروژههایی یک راه جدید را برای همه باز میکنند تا بتوانیم خودمان و کارمان را با واقعیتهای زیستمحیطی دنیای امروز هماهنگ کنیم.
در حقیقت واقعیت دنیای امروز این است که محیطزیست به دست ما انسانها آلوده شده، ما نه تنها خشکی بلکه حتی آبها را هم آلوده کردهایم. بقای نسلهای آینده مستلزم این است که برای مشکلات خود ساخته چارهای بیندیشیم وگرنه دنیا بیش از این جایی برای زندگی ما نخواهد داشت.